Emeklilik, birçok çalışanın uzun süredir hayalini kurduğu bir hedeftir ve prim gün sayısını tamamlamak isteyenler için bazı yeni fırsatlar sunulmaktadır. Özellikle borçlanma yöntemleri sayesinde, erken emekli olma imkanı doğmakta. Ancak bu avantajdan yararlanabilmek için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir. Genel olarak, çalışılmayan dönemler için geriye dönük prim ödemesi yapmak mümkün değilken, bazı özel durumlar bu durumu esnetilebilmektedir.
ERKEN EMEKLİLİK İÇİN GEREKEN KRİTERLER
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in aktardığı üzere, emekli olmak için gerekli olan şartlar özellikle 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanları ilgilendirmektedir. EYT düzenlemesi sayesinde, bu tarihten önce sigortalı olan bireyler için, yaş şartı aranmadan emeklilik imkanı sunulmaktadır. Bu durumda, belirli bir prim gün sayısına ulaşmak ve erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlamak yeterli olmaktadır. Ancak 1999 sonrası sigortalı olanlar için hem yaş hem de prim gün sayısı şartı aranmaktadır. Bu süreçte, prim borçlanması erken emeklik için önemli bir seçenek olarak öne çıkmaktadır.
PRİM GÜN SAYISINI TAMAMLAMAK İÇİN BORÇLANMA YÖNTEMİ
Çalışanlar, prim gün sayılarını tamamlamak için 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) statülerine göre prim ödemesi yapabilmektedir. Bunun yanı sıra, isteğe bağlı prim ödemeleri de eksik günlerin tamamlanması konusunda bir alternatif sunmaktadır. Ancak yasalar, geriye dönük prim ödeme konusunda genel bir kısıtlama getirmesiyle bilinirler. Bunun yerine, belirli koşullar altında “borçlanma” yöntemi ile eksik günler tamamlanabilmektedir.
KİMLER BORÇLANMA YAPABİLİR?
5510 sayılı Kanun’un 41. maddesine istinaden, kadınlar doğumları için, erkekler ise askerlik sürelerini borçlanarak erken emeklilik imkanına sahip olabilmektedir. Ayrıca, memurlar ücretsiz izin sürelerini borçlanabilir. Aynı şekilde, sigortasız doktorluk eğitimi ya da tıpta uzmanlık yapanlar bu sürelerini, avukatlık stajı yapanlar ise staj sürelerini borçlanabilmektedir. Bunların yanı sıra, tutukluluk veya gözaltı süreleri, grev ve lokavt gibi özel durumlar da borçlanma kapsamına girmektedir.
KADIN VE ERKEKLERE ÖZEL AVANTAJLAR
Kadınlar, her doğum için 720 gün borçlanarak 3 çocuk için toplamda 2.160 gün kazanabilmekte ve bu şekilde 6 yıl kadar prim avantajı elde etmektedir. Erkekler için ise askerlik borçlanması, işe giriş tarihini geriye alarak emekliliği hızlandırma fırsatı sunmaktadır. Bu durum, hem erkeklerin hem de kadınların erken emeklilik hayallerini gerçekleştirirken, aynı zamanda çalışma yaşamındaki sürekliliği de destekleyen önemli bir mecra olmaktadır.
