Nötron Yıldızlarının Sırları: 716 Hz Dönüş Hızı!

Nötron yıldızları, bir yıldızın çekirdeğinin çökmesi sonucu oluşarak evrende dikkat çeken yapılar arasında yer alır. Doğduklarında, son derece yüksek bir hızla dönerler. Bu yüksek dönüş hızları, zamanla yavaşlamakla birlikte, özellikle ikili sistemler içinde bulunan nötron yıldızları, yakınlarındaki diğer yıldızlardan madde çekerek dönüş hızlarını artırabilirler. Örneğin, 4U 1820-30 adındaki nötron yıldızı, bu tür sistemlerin en dikkat çeken örneklerinden biridir.
Nötron yıldızlarının yapısı son derece yoğun olup, bir atom çekirdeği kadar yoğun bir yapıdadır. Ortalama çapları 12 kilometre civarındadır. Bu yoğunluk ve küçük boyutları, nasıl bu kadar yüksek döngü hızlarına ulaşabildiklerinin bilim insanları tarafından hâlâ tam olarak anlaşılamadığı bir gizem teşkil etmektedir. 2004 yılında keşfedilen PSR J1748–2446ad adlı nötron yıldızının dönüş hızı 716 Hz olarak kaydedilmiştir. Bu buluşun ardından, yakın zamanda yapılan bir keşifle, başka bir nötron yıldızının da aynı dönüş hızına ulaştığı gözlemlenmiştir. Bu durum, nötron yıldızlarının ulaşabileceği maksimum hız sınırının 716 Hz olabileceği teorisini desteklemektedir.
NASA’nın NICER X-ışını teleskobu, 2017’den 2021’e kadar süren gözlemler sonucunda 4U 1820-30’dan güçlü X-ışını patlamaları tespit etmiştir. Bu patlamalardan biri, nötron yıldızının 716 Hz’lik dönüş periyodunu açığa çıkarmıştır. Ancak önemli bir detay, yeni keşfedilen nötron yıldızının bir pulsar olmamasıydı. Bu durum, nötron yıldızlarının maksimum hız sınırlarına ulaşmasının başka yolları olabileceğine işaret etmektedir. Bu keşif, bilim insanlarına nötron yıldızlarının dinamikleri ve özellikleri hakkında derinlemesine bir anlayış geliştirmede yardımcı olabilir.
Bu tür buluşlar, nötron yıldızlarının yalnızca yapısını değil, aynı zamanda oluşum süreçlerini anlamamıza katkı sağlamaktadır. 4U 1820-30, evrende en hızlı dönen yıldızlardan biri olarak, araştırmalara ilham vermeye devam etmektedir. Güçlü dönüş hızları, astrofizikçilerin yıldızların yaşam döngüleri ve evrendeki dinamik süreçler hakkında daha fazla bilgi edinmelerine olanak tanımaktadır. Dolayısıyla, bu keşifler, evrenin en hızlı dönen yıldızlarının sınırlarını keşfetme çabasını sürdürmekteyiz ve gelecekte daha birçok buluşun kapısını aralayabiliriz.