Son bir yıl içinde uygulanan sıkı para politikaları, enflasyonla mücadelede beklenen etkiyi yaratamamış ve tüketici talebi temel ürünlerde de kısıtlanmıştır. Özellikle bu durum, yılın ilk yarısında elektronik ürünlerle başlamış; ardından haziran itibarıyla beyaz eşya, mobilya ve hazır giyim gibi sektörlerde de daralmalar gözlemlenmiştir. Tüketicinin alım gücündeki bu gerileme, siparişlerde adetsel küçülmelerin yaşanmasına sebep olmuştur.
KAPILAR AÇILACAK
Zincir Mağazalar Derneği Başkanı Serhan Tınaztepe, haziran ayından itibaren iç talepte gözlemlenen daralmayı net bir şekilde hissettiklerini belirtmektedir. Uzun bir aradan sonra ilk kez adetsel küçülmelerin yaşandığını aktaran Tınaztepe, hazır giyim, tüketici elektroniği, beyaz eşya ve mobilya gibi alanlarda negatif tek haneli küçülmelerin görüldüğünü ifade etmiştir. Ancak kozmetik sektörünün bu küçülmeden etkilenmediği aktarılmaktadır. Tınaztepe, 2025 yılına dair büyüme veya küçülme beklemediklerini, 2024 yılının ise benzer adetlerle geçeceğini öngörmektedir.
Sektör genelinde maliyet artışlarının yeni bir dönemi başlatacağına dikkat çeken Tınaztepe, enflasyonist sürecin başlangıcının sona erdiğini belirtmektedir. 2025’te asgari ücret artışları ve giderlerdeki yükselişlerin fiyat artışlarını engelleyeceğini vurgulayan Tınaztepe, bu maliyet artışlarını fiyatlara yedirebilmenin artık mümkün olmadığını kaydetmektedir. Gelecek yılda döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve çalışanlara yapılacak zamlar karşısında ciro artışının olmadığı, giderlerin ise yüzde 50-60 oranında yükseldiği bir süreçle karşılaşılacağını öngörmektedir. Tınaztepe, fiyat artırılması durumunda talebin daha da düşeceğini ifade ederek, belirli ölçüde bir konsolidasyon sürecinin yaşanabileceğini ve bunun altında kalacak veya yükselebilecek şirketler olacağını dile getirmiştir.
Yılbaşı indirimlerinden sonra tüketici çekilecek
Enflasyon ve fiyat artışları ile karşı karşıya kalınmasına rağmen markaların ciro artışları da durma noktasına gelmiştir. Birleşmiş Markalar Derneği’nin gerçekleştirdiği bir anket sonucuna göre, markaların yüzde 52’si ekim ayında adet satışlarında eylüle göre düşüş yaşandığını bildirmektedir. Giyim ve ayakkabı kategorilerinde, yüzde 14.32’lik Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artışına rağmen bu kategoriler için kartlarla yapılan harcamaların artış oranı yalnızca yüzde 7’de kalmıştı.
Ayrıca, Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Nuri Şapkacı, kasım ve aralık aylarında indirim dönemlerinin yapıldığını ve bu süre zarfında ziyaret ve satışların iyi bir performans gösterdiğini belirtmiştir. Ancak, şubat ayı itibarıyla indirim döneminin sona ermesiyle birlikte bir durgunluk ve geri gidiş beklediklerini ifade etmektedir. Tüm bu veriler, tüketici davranışlarındaki değişimin yanı sıra, piyasalardaki gelişmeleri de gözler önüne sermektedir.
