2023 yılı Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan Ermeni asıllı Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Fatih Altaylı’nın YouTube programında işçi ücretleriyle ilgili çarpıcı yorumlarda bulundu. Acemoğlu, Türkiye’de asgari ücretle çalışan işçilerin sayısının ülkenin yarısını oluşturmasına dikkat çekerek, bu durumun düzelmesi için işçilerinin verimliliklerinin artırılması gerektiğini ifade etti. “Bu denklemde bir bozukluk var. Bunu düzetmek için işçilerin verimliliğini artırmak gerekiyor ki işçilere olan talep artsın, iş adamları üretkenlikleri, kârları arttıkları için işçilere daha fazla maaş vermek zorunda kalsın,” dedi.
Verginim Öğrenimi: Daron Acemoğlu’na İtirazlar
Çalışma ekonomisi uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik ise Acemoğlu’nun bu görüşüne karşı çıktı. “Daron Hoca’nın özetle verimlilik artarsa, ücretler de artar, işverenler daha mutlu bir şekilde ücretleri artırmayı kabul ederler” dedikten sonra, bunun yalnızca verimlilik artışı ile ilişkilendirilmesinin eksik olduğunu dile getirdi. Çelik, “Verimlilik artışının reel ücretleri artırma potansiyeli olması başka şey, verimlilik artışının güle oynaya ücretleri artıracağını sanmak başka şey. Sosyal mücadele ve sosyal politika yoksa, çalışanlar örgütsüzse, ücretler artmaz,” yorumunu yaptı.
Türkiye’nin Çelişkili Ekonomik Gerçekleri
Türkiye’deki ekonomik durumu açıklayan Çelik, “Türkiye’de verimlilik artmasına rağmen reel ücretler düşüyor,” derken, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın verilerini paylaşarak, “2009’da saat başına üretim 100 iken, 2022 sonunda 160,3’e yükseldi,” şeklinde bilgi verdi. Çelik, verimliliğin artırıldığı bu süreçte işçilerin reel birim ücretlerinin 2009’dan 2022 sonuna 93,8’e düştüğünü vurguladı. Ücretlerin verimlilik artışına paralel olarak artmadığını, tam tersine düştüğünü belirtti. 2021’in dördüncü çeyreğinde bu durumun daha da belirginleştiğini aktararak, “Saat başına üretim 170,5’e yükselirken reel ücret 81,8’e gerilemiştir,” dedi.
Sosyal Mücadelenin Önemi
Çelik, sosyal mücadelenin ve işçi örgütlülüğünün önemine dikkat çekerek, “O iş öyle olmuyor! Verimlilik artınca patronlar kendiliğinden ücretleri artırmıyor,” dedi. Devamında, “Ücret artışları etrafında yoğun bir sosyal-sınıfsal mücadele söz konusu olmaktadır. Türkiye’nin durumu uzun vadeli yapısal sorunlardan kaynaklanmaktadır,” ifadelerinde bulundu.
Verimlilik Artışı ve Sermaye Gelirleri
Verimlilik artışının sermaye gelirlerine yaradığına dikkat çeken Çelik, İSO 500 Büyük şirket verilerine atıfta bulunarak. 2009’da sermaye payının yüzde 45 civarında iken 2023’te yüzde 61’e çıktığını, ücret gelirlerinin ise yüzde 55’ten 39’a gerilediğini aktardı. Çelik, “Demek ki verimlilik artışı tek başına ne ücretleri artırıyor ne de bölüşümü iyileştiriyor,” dedi.
Ekonomik Politikalara Yönelik Eleştiriler
Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Selva Demiralp, Acemoğlu’na tepki göstererek, “Yakın dönemde yaşanan yüksek enflasyon sonucunda alım gücünün düştüğünü, bunun düzelmesi için üretkenlik artışı ve reel ücretlerin yükselmesi gerektiğini ifade ettiğini” dile getirdi. Bu görüşe katılan Ottawa Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aylin Seçkin Georges, iktid
