Asgari ücret görüşmeleri, Türkiye Cumhuriyeti’nde kapalı kapılar arkasında, ekonomik verilerin göz önünde bulundurulmadan yürütülmektedir. Ülke genelinde çalışanların yüzde 43’ten fazlasının asgari ücret veya altında bir maaş aldığına dair resmi veriler, milyonlarca insanın hayatında açlık ve yoksullukla sonuçlanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın geçen yıl yayınladığı raporda, tarım dışı sektörlerde asgari ücret ve altında aylık gelire sahip bireylerin oranının yüzde 43.1 olduğu ifade edilmiştir. Ekonominin önemli sektörlerinde asgari ücret, adeta tek ücret olarak nitelendirilmektedir. Özellikle konaklama ve yiyecek hizmetleri sektöründe çalışanların yüzde 73’ü, giyim sektöründe yüzde 70.5’i, gıda sektöründe yüzde 67.1’i, tekstil sektöründe yüzde 57.4’ü ve imalat sanayisinde ise yüzde 52’si asgari ücret almakta.
ORTALAMA ÜCRET OLDU
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi verilerine göre, 2023 sonu itibarıyla 7.5 milyonun üzerinde çalışanın asgari ücret veya altı bir gelir elde ettiğini göstermektedir. Araştırmalar, Türkiye’de tahmini olarak 17.4 milyon çalışan bulunduğunu, bunlardan 1.5 milyonunun (yüzde 8.7) asgari ücretin yarısından bile az bir gelirle geçindiğini belirtiyor. Ayrıca, 7 milyon 594 bin kişi (yüzde 43.6), asgari ücret ve altında bir maaş alıyor. Her 3 çalışandan 2’sinin (11 milyon 522 bin kişi) asgari ücretin yüzde 20 fazlasına kadar gelir elde ettiği ve 14 milyon 491 bin kişinin (yüzde 83.1) asgari ücretin yüzde 50 fazlasına kadar bir maaş aldığı kaydedilmektedir. Tüm bu rakamlar, aileleriyle birlikte yaklaşık 42 milyon kişinin asgari ücretle geçindiğini ortaya koymaktadır. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da, sigorta bildirimi yapılan çalışanların asgari ücret üzerinden yapılanların oranının yüzde 42 olduğunu açıklamıştır.
Sendikalar en az 36 bin TL istiyor
Neredeyse çay veya kahve içerek dağılan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ikinci toplantısı gelecek hafta pazartesi günü gerçekleştirilecektir. Bu komisyonda işçi kesimini temsil eden Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, asgari ücretle ilgili bir rakam vermekten kaçınırken, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) asgari ücretin, yoksulluk sınırının yarısı kadar olması gerektiğini, en az 36 bin TL düzeyinde belirlenmesi gerektiğini savunmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2023 yılı verilerine dayanarak yapılan araştırmalara göre, en düşük gelir grubundaki bireylerin harcamalarının yüzde 36.6’sı gıda, yüzde 29.2’si konut ve kiraya, yüzde 8.8’i ise ulaşıma gitmektedir. Yani dar gelirli insanların cebine giren her 4 liradan 3’ü, en temel harcama kalemlerine yönelmektedir.
