İngiltere, İtalya ve Japonya arasında yapılan önemli bir anlaşma, altıncı nesil savaş uçağı sistemlerinin geliştirilmesi için Küresel Savaş Hava Programı (GCAP) çerçevesinde bir ortak girişimin kurulmasını hedefliyor. Bu proje, 13 Aralık 2022’de, İtalya merkezli Leonardo, İngiltere merkezli BAE Systems ve Japonya merkezli JAIEC savunma şirketleri tarafından duyuruldu.
Üç ülkenin savunma şirketleri, yeni ortak girişimin 2025 yılının ortalarında kurulmasını planlıyor. Leonardo, BAE Systems ve JAIEC şirketleri, girişimin hisselerinin üçte birine sahip olacaklar. Projenin merkezi İngiltere’de yer alacak ve ilk CEO’su İtalya’dan atanacak.
Altıncı nesil savaş uçağının 2035 yılında hizmete girmesi ve en az 2070 yılına kadar kullanılmaya devam etmesi bekleniyor. Bu uçak, Amerikan F-35’e rakip olarak düşünüldüğü ve EuroFighter Typhoon jetlerin yerini alması planlandığı belirtiliyor.
‘SİHA’lara yönelik bir savaş uçağı geliştirme projesi’
Leonardo CEO’su Roberto Cingolani, projenin detaylarını halkla paylaştı ve GCAP’ın oldukça iddialı bir proje olduğunu belirtti. Cingolani, “Bu, silahlı insansız hava araçlarından (SİHA) oluşan bir filoyu kontrol edebilen, radara görünmeyen bir savaş uçağı geliştirme projesidir. Pratikte, bir tür uçan süper bilgisayar olacak” ifadesini kullandı.
Cingolani, projenin ilk aşamasında, üç ülke tarafından toplam 45 milyar euro yatırım yapılacağını açıkladı. İkinci aşamada ise, keşif, saldırı ve önleme amaçlı SİHA’lar geliştirilecek ve ardından bu SİHA sürülerini kontrol edecek yapay zeka yazılımı hazırlanacak.
Leonardo CEO’su, proje kapsamında oluşturulan bu ortaklığın Fransa-Almanya-İspanyol Fcas konsorsiyumu ile karşılaştırıldığında daha ileri aşamada olduğunu belirtti. Projenin, özellikle dijital saldırı ve savunmanın geleneksel yöntemlerden daha etkili hale geldiği günümüzde geliştirilmesi hedefleniyor.
‘SİHA gemisini kaçırdık’
Cingolani, Ukrayna’daki savaşın dijital müdahaleleri ve insansız hava araçlarının kapsama alanına etkisini değerlendirerek, “Dijital kapasitemizi geliştirmek için uluslararası anlaşmalar yapmalıyız” şeklinde bir mesaj verdi. SİHA’lar konusundaki geri kalmışlığın telafisi için yeni stratejilerin gerekliliğine dikkat çekti.
Suudi Arabistan katılacak mı?
Suudi Arabistan’ın GCAP projesine katılımı hakkında çeşitli spekülasyonlar bulunuyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Suudi Arabistan’ın projeye dahil edilmesi konusunda olumlu açıklamalarda bulundu. Cingolani, Suudi Arabistan gibi ülkelerin de proje ile ilgilendiğini dile getirerek, yeni ortaklara yönelik kararların verilmesi için birkaç ay çalışmaları gerektiğini belirtti.
Cingolani, bu tür bir programın toplam maliyetinin 100 milyar euro’nun üzerinde olacağını ve katkı sağlamak isteyen diğer ülkelerin de karşılanacağını ifade etti. Suudi Arabistan’ın projeye ilgisini, Orta Doğu pazarında güçlü bir havacılık endüstrisi yaratma isteği ile ilişkilendirerek yorumladı.
