Suriye’de Beşar Esad döneminin sona ermesiyle birlikte, Şam dışındaki Sednaya Askeri Hapishanesi’ni boşaltmak için başlatılan çalışmalar hız kazanmış durumda.
Özellikle Beyaz Baretliler olarak bilinen sivil savunma ekipleri, hapishanenin yer altındaki gizli bölmelerine ulaşmaya çalışıyor. Bu gizli bölmelerde hâlâ “on binlerce kişinin” tutulduğu düşünülüyor. Şam Valiliği, yaptığı açıklamada, “Görevliler, CCTV kameralarında görülebilen 100 binden fazla tutsağı özgürlüğüne kavuşturmak için gerekli işlemi henüz gerçekleştiremedi, elektronik kapıları henüz açamadı” şeklinde bir bilgi paylaştı.
Yetkililer, hapishanenin eski güvenlik görevlilerinden içinde bulunduğumuz günlerde elektronik kapıların şifrelerini paylaşmalarını talep ettiler. Bu hapishanede bulunan muhalifler, Şam’da kontrolü sağladıktan sonra, daha önceki tutukluların çoğunu serbest bırakmışlardı.
BBC’ye konuşan Beyaz Baretliler yetkilileri, çalışmalara hız verdiklerini, üç ayrı ekiplerinin diğer sivil toplum kuruluşlarıyla ve cezaevinde görev yapanlarla koordineli bir şekilde çalıştıklarını belirtti. Ancak, iddia edildiği gibi “gizli bir kapıya” henüz ulaşamadıklarını, buna rağmen “hapishanenin girişlerini ve gizli geçitlerini” bilen kişilerin yardımıyla aramalara devam edeceklerini vurguladılar.
‘Ölüm Kampı’
Sednaya Hapishanesi, Suriye’nin başkenti Şam’a yalnızca 30 kilometre uzaklıkta yer almakta ve Suriye Savunma Bakanlığı’na bağlıdır. Devrilen Esed yönetimi ile özdeşleşen bu hapishane, Suriye’deki “işkence üssü” olarak biliniyor. Türkiye merkezli Sednaya Hapishanesi Tutuklular ve Kayıplar Derneği (ADMSP), 2022 yılında yayınladığı bir raporda bu cezaevinin “bilfiil ölüm kampına dönüştüğünü” ifade etti.
2011-2018 yılları arasında bu cezaevinde 30 binden fazla kişinin öldüğü veya işkence, tıbbi yardım eksikliği ve açlık gibi nedenlerle hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Ayrıca 2018-2021 yılları arasında en az 500 kişinin daha cezaevinde öldüğü tahmin ediliyor.
Uluslararası Af Örgütü, 2017 tarihinde yayımladıkları raporda, 2011 yılından beri Sednaya’daki cinayet ve işkencelerin, Suriye’deki sivil nüfusa yönelik yaygın ve sistematik saldırıların bir parçası olarak gerçekleştirildiğini belirtti. Sosyal medyada, Sednaya’yı basan muhalifler ile cezaevinde tutulup serbest bırakılanların görüntüleri de büyük bir ilgiyle paylaşıldı.
Görüntüler, özgürlüğüne kavuşanlar arasında annesiyle beraber olan küçük çocukların, bazı kişilerin işkenceler nedeniyle yürüyemediği, bazılarının da cezaevinden “sürünerek” çıktığına tanıklık etti. Bu durum, cezaevindeki insanlık dramının ne denli büyük olduğunu gözler önüne seriyor.
