Katar, Avrupa Birliği’nin (AB) yeni “Gerekli Özen” yasası çerçevesinde işçi haklarına ilişkin sıkı düzenlemeleri ve denetimleri uygulaması halinde, Avrupa’ya gaz ihracatını durdurma tehdidinde bulundu. Katar Enerji Bakanı Saad el-Kaabi, Financial Times’a verdiği röportajda, bu yasaların ihlali durumunda şirketlere uygulanacak ciddi cezalara dikkat çekti. El-Kaabi, bu yasaların gerekliliklerini yerine getirmemeleri halinde Katar’ın, likit doğalgaz ihracatını durdurabileceğini ifade etti.
AB yasalarında, uyumsuzluk durumunda cezanın, ihlalde bulunan şirketlerin yıllık küresel gelirlerinin en az yüzde 5’i kadar olabileceği belirtiliyor. Bu noktada El-Kaabi, “Eğer Avrupa’ya gaz satmak bana gelirimin yüzde 5’ini kaybettiriyorsa, Avrupa’ya gaz satmam. Bu bir blöf değildir” diyerek katı bir tavır sergiledi. Katar’ın enerji şirketinin gelirinin yüzde 5’inin, ülkenin genel gelirine de kaynaklık ettiğini vurgulayan Kaabi, bu kaybı kabul etmenin imkansız olduğunu söyledi.
El-Kaabi, ceza durumunda yalnızca Avrupa’da elde edilen gelirlerin göz önüne alınması halinde müzakere edebileceklerini aktardı. “Eğer ceza sadece Avrupa’da elde edilen gelir üzerinden uygulanırsa, bunu değerlendiririm. Ama küresel gelirime dokunursanız, bunu kabul etmem” dedi. Avrupa Birliği, bu yıl “Gerekli Özen” tasarısını kabul ederek çeşitli gereksinimler getirmiştir. Bu yasaya göre; iklim değişikliğine olumsuz katkı sağlayan, çocuk ve taşeron işçi çalışan ve işçilerine insani standartlara uygun maaş ödemeyen yabancı şirketlere cezalar kesilecek.
‘İnsani Durum Denetimleri Çok Pahalı Olur’
Katar Enerji Bakanı, şirketin tüm tedarik zincirindeki işçi haklarıyla ilgili denetimler yapmanın imkansız olduğunu vurguladı. El-Kaabi, “Benim ölçeğimde bir şirketin, tedarikçilerinin her birini denetlemek için binlerce kişiye ihtiyacı var ya da bu hizmet için milyonlar harcamamız gerekiyor” ifadelerini kullandı. QatarEnergy şirketinin global tedarik zincirinin yaklaşık 100 bin şirketi kapsadığını belirten Kaabi, bu denetimin maliyetinin karşılanmasının imkansız olduğunu vurguladı.
AB’nin Gerekli Özen yasası, büyük şirketleri 2050 yılına kadar net sıfır sera gazı hedefleri ile uyumlu hale getirmeye zorlamakta. Ancak El-Kaabi, hidrokarbon üreticileri olan Katar gibi ülkelerin, AB’nin karbon nötr hedeflerine ulaşmasının mümkün olmadığını savunmaktadır.
‘Birçok Şirket Etkilenebilir’
AB Parlamentosu’nun sunduğu bu yasa, şirketleri 2050 yılına kadar sera gazı emisyonlarını sıfıra indirmeyi amaçlayan daha geniş bir düzenlemenin parçası. Buna karşın, yasa hem AB içerisindeki hem de dışındaki şirketlerden yoğun eleştiriler aldı. Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi (Cefic), yeni kuralların “birçok şirkete dava riski açacağını” belirterek, yasanın daha sade bir hale getirilmesi ve şirketlerin yükünü hafifletecek değişikliklerin yapılması gerektiğini vurguladı.
Yeni direktif, AB üyesi ülkelerde 450 milyon eurodan fazla net gelir elde eden AB dışındaki şirketleri de hedef alıyor. El-Kaabi, bu düzenlemelerin 2027’de yürürlüğe girmesinin planlandığını, ancak mevcut haliyle Katar’ın devlet enerji şirketi KatarEnerji gibi firmalar açısından uygulanabilir olmadığını belirtti.
