Fındıktan buğdaya, tütünden çaya, üzümden ayçiçeğine tüm üreticiler dertli. Üretim maliyetlerinin altında açıklanan alım fiyatları nedeniyle emeklerinin karşılığını alamayan üreticiler peşi sıra eylemler düzenliyor. Sıra stratejik tarım ürünlerinden olan şeker pancarında. Hasat dönemi sorunlarla başladı, üreticiler dertli. Üreticiler fiyatın açıklanmasını beklerken Türk-Şeker rafine şekerde yüzde 14,06’lık indirime gitti.
DÜŞÜŞ FİYATIN ÖNÜ AÇILDI
Tarım yazarı Gazi Kutlu, alım fiyatlarının açıklanmasına kısa bir süre kala Türkşeker’in Kars, Yozgat ve Susurluk Şeker Fabrikalarına bağlı Bursa Kestel deposundan yaptığı şeker satışının iki temel nedeni olabileceğine dikkat çekti. İlk olarak fabrikaların hasat öncesi depolarını boşaltmak istediğini belirten Kutlu, ikinci olarak şeker fiyatlarını aşağı çekerek şekerpancarı alım fiyatlarının daha düşük açıklanmasının önünü açmanın hedeflendiğini vurguladı.
TÜİK tahminlerine göre bu yıl pancar üretiminin yüzde 2,1 oranında azalarak 23 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Alım fiyatının kritik önemde olduğunu belirten Kutlu, “TÜİK’e göre, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında pancar satış fiyatları bir önceki yıla kıyasla yüzde 28 oranında artış gösterdi. Ancak, en son açıklanan tarımsal girdi fiyat endeksi, üretim maliyetlerinin aynı dönemde yüzde 42 arttığını ortaya koyuyor. Eğer hasat zamanı açıklanacak fiyatlar bu maliyetleri karşılamazsa, son iki yılda artarak ortalama 23 milyon tona ulaşan şekerpancarı üretimi, gelecek yıl 20 milyon tonun altına düşebilir” dedi.
Ülkedeki şeker pancarı alanının yüzde 31,14’ü Konya’da yer alırken, yüzde 5,71’i Yozgat’ta, yüzde 5,58’i Eskişehir’de yer alıyor. Şeker pancarı tarımındaki girdi maliyetlerinin aşırı yüksek olduğunu vurgulayan Kutlu, şöyle konuştu: “Ne yazık ki tıpkı diğer birçok tarımsal üründe olduğu gibi, şekerpancarı alım fiyatları da düşük seviyelerde kalacak gibi. Bu öngörü TÜİK’in verileriyle de net bir şekilde ortaya çıkıyor. Üretimin devamı isteniyorsa pancar üreticilerine iyi bir fiyat verilmelidir. Şeker insan sağlığı ve üretim açısından stratejik bir üründür.”
KOTADAN ÖZELLEŞTİRMEYE
• 2001’deki Şeker Kanunu’yla üretim kotaya bağlandı.
• 2008’de Türk Şeker özelleştirme kapsamına alındı.
• 2018’de devletin elinde 15 şeker fabrikası kaldı
• Pancar şekeri üretiminin %35,5’i bu fabrikalarda yapılıyor.
ÇİFTÇİYE KOTA, ŞİRKETLERE TEŞVİK
• 2024 için belirlenen toplam A kotası şeker üretimi: 2 milyon 910 bin ton
• Pancar şekeri kotası: 2 milyon 837 bin 250 ton. Bu kotanın 1 milyon 13 bin tonu Türkşeker’e ait.
• Kayseri Şeker’in 469 bin 530 ton, Konya Şeker’in 457 bin 280 ton kotası var.
• Ülke genelindeki 5 nişasta bazlı şeker üreticisine verilen kota 72 bin 750 ton.
