ABD merkezli Cornell Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, James Webb Uzay Teleskobu’nu (JWST) kullanarak ötegezegenlerde su bulma konusunda devrim niteliğinde bir yöntem geliştirdi. Bilim insanları, Dünya’nın sıcak mantosunda meydana gelen kimyasal süreçleri inceleyerek bazalt bazlı bir spektral kütüphane oluşturmaktalar. Bu yenilikçi yaklaşım, Güneş Sistemi dışında yer alan gezegenlerin yüzey bileşimini belirlemek ve bu gezegenlerde su varlığına dair kanıtlar elde etmek için kullanılabilir.
Cornell Üniversitesi’nde mühendislik profesörü olan Esteban Gazel, “Dünya’nın mantosu eridiğinde bazalt oluşur. Mars’ın mantosu eridiğinde de bazalt oluşur. Ay’ın yüzeyi de büyük ölçüde bazalttan oluşmaktadır. Bu sebeplerle, Dünya’daki bazalt örneklerini analiz ederek JWST’den gelen verilerle ötegezegenlerin yapısını çözmeye çalışıyoruz” şeklinde açıklamada bulundu. Bu yorum, araştırmanın doğasını ve amaçlarını net bir şekilde ortaya koyuyor.
Gazel ve Macalester College’dan asistan profesör Emily First, çalışmalarını Nature Astronomy dergisinde yayınladığı bir makalede duyurdular. Çalışmalarında minerallerin kayaları nasıl oluşturduğunu ve bu süreçlerin spektral izlerini nasıl bıraktığını anlamaya odaklanıyorlar. Araştırma çerçevesinde, 15 farklı bazalt örneğinin yaydığı kızılötesi ışık ölçüldü ve bu sayede JWST’nin tespit edebileceği bazalt spektral imzaları belirlendi. Eğer bir ötegezegende bazaltik lavlar yüzeye çıkıp soğuyorsa, bu lavlar sonunda sertleşerek kayalara dönüşebiliyor.
Özellikle, eğer gezegende su bulunuyorsa, bu bazalt kayaları suyla etkileşimde bulunarak yeni mineraller oluşturma potansiyeline sahiptir. Bilim insanları, bazalt örneklerindeki küçük spektral farklılıkları inceleyerek bir ötegezegenin yüzeyinde veya iç yapısında su olup olmadığını belirleyebilirler. Dolayısıyla, bu çalışma, ötegezegenler üzerinde su arayışında önemli bir ilerleme kaydetmiş oluyor.
Yöntemlerini test etmek amacıyla Dünya’dan 48 ışık yılı uzaklıkta yer alan ‘Süper Dünya’ LHS 3844b üzerinde inceleme yapan araştırma ekibi, bu gezegenin yüzeyini bazalt spektral verileriyle modellemek için özel bir bilgisayar kodu geliştirdi. Nikole Lewis’in laboratuvarında çalışan Ishan Mishra, bu modelleme sürecinde kritik bir rol üstlenmiştir.
Araştırmacılar, gezegenlerin silisyum, alüminyum ve magnezyum oranlarını analiz ederek bu kayaların nasıl oluştuğunu ve hangi koşullar altında şekillendiğini anlamaya çalışmaktalar. Bu detaylı inceleme, gelecekte JWST ve diğer gözlemevleri tarafından ötegezegenlerde su arayışında kullanılacak yeni bir yöntem olarak büyük bir umut taşımaktadır. Böylelikle, uzayda suyun varlığına dair elde edilecek veriler, hem gezegen bilimi hem de yaşam olasılıkları açısından önemli bir dönüm noktası olabilir.
