Son dönemde Türkiye’de sahte dolar banknotlarının dolaşıma girmesi, döviz piyasalarında ciddi sıkıntılara neden oldu. Bu durum, birçok döviz bürosu, banka ve ATM’nin 50 ve 100 dolarlık banknotların alımına kısıtlama uygulamasına yol açtı. Özellikle bu banknotların güvenilirliği konusunda endişeler artarken, döviz büroları yalnızca yeni seri dövizlerin alımına izin verir hale geldi. Bu banknotların para sayma makineleri ve mor ışık testlerinden geçebildiği belirtilerek, sahtecilik vakalarının önlenmesi amacıyla alım işlemlerine geçici olarak son verildi.
Bu gelişmeler, Türkiye’deki döviz ticaretinin merkezi konumundaki Kapalıçarşı’da ticaretin neredeyse tamamen durmasına sebep oldu. Ancak, bu hafta itibarıyla piyasalarda bir miktar normalleşme görüldüğü bildiriliyor. Bu normalleşme ile birlikte, ilk kez ‘sigorta komisyonu’ uygulaması devreye girdi. Kapalıçarşı’daki birçok döviz bürosu, 50 ve 100 dolarlık banknotları kabul etmeye başladı. Ancak, döviz bozdurmak isteyen kişilerden komisyon talep edilmesi dikkat çekiyor.
DÖVİZ BOZDURACAKLARDAN ‘SİGORTA KOMİSYONU’ KESİLİYOR
Kapalıçarşı’daki döviz büroları, bu hafta itibarıyla yeniden 50 ve 100 dolarlık banknotları kabul etse de, döviz bozduracak olan vatandaşlardan komisyon kesintisi talep ediyorlar. Türkiye tarihinde bir ilke imza atan bu durum, sahte banknotların riskine karşı vatandaşları koruma amacı taşıdığı öne sürülüyor. Bu çerçevede, her 50 dolarlık banknot için 1.5 dolar, 100 dolarlık banknotlar içinse 3 dolar komisyon alınması öngörülüyor. Acil nakit ihtiyacı olan birçok vatandaş, yüksek komisyon oranlarına rıza göstermek zorunda kalıyor.
Kapalıçarşı’daki döviz bürosu sahipleri, komisyon kesintilerine tepki gösteren vatandaşlara, döviz bozdurduklarında sahte banknotların sıkça ortaya çıkması nedeniyle bu uygulamanın gerekli olduğunu anlatmaya çalışıyor. Yani, komisyon kesintisi ile kendilerini bir güvence altına aldıklarını savunarak, sahtecilik riskinin önüne geçildiğini iddia ediyorlar. Bununla birlikte, normal piyasa koşullarında döviz alım satım işlemlerinin en önemli noktalarından biri olan bankalar ve ATM’ler, 2009 yılından önce basılan 50 ve 100 dolarlık banknotları kabul etmeye devam etmemekte. Bu çerçevede döviz alım satımındaki sıkıntılar çözülmesi gereken bir sorun olarak görünmekte.
Tüm bu gelişmeler, döviz piyasalarında belirsizliğin ve güvenlik kaygılarının artmasına neden olurken, vatandaşların gözünde döviz bozdurma işlemleri bir risk faktörü haline gelmiş durumda. Özellikle sahte paraların piyasada rahatlıkla yer bulabilmesi, hem alışveriş yapanlar hem de döviz işlemleri gerçekleştirenler için caydırıcı bir unsur yaratmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye’de döviz işlemlerinin güvenliği ve sahtecilik vakalarının önlenmesi adına daha kapsamlı önlemlerin alınması gerekmektedir.
