Rusya Parlamentosu, 2023 yılının Ekim ayında kabul ettiği bir yasayla, Moskova tarafından terör örgütü olarak tanımlanan gruplar üzerindeki yasakların mahkemeler tarafından kaldırılmasına olanak tanıdı. Bu gelişme, özellikle Suriye’de yönetimi ele geçiren Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) ile ilişkilerin normalleşmesini mümkün kılarken, Taliban da bu yeni yasadan yararlanma imkanına sahip olacak.
Parlamentonun alt kanadı olan Devlet Duması tarafından kabul edilen bu yasa, mahkemelerin terörle ilişkili faaliyetlerine son veren grupları yasaklı listeden çıkarmasına olanak tanımaktadır. Taliban, Rusya’nın terör listesine girdiği 2003 yılından bu yana bu listede yer alan gruplardan biriyken, HTŞ’nin bu listeye girişi ise 2020 yılında gerçekleşmiştir.
HTŞ’YE KADIROV’UN DESTEĞİ
Rusya’nın Çeçen lideri Ramazan Kadirov, 2023 yılı Ekim ayının başlarında yaptığı çağrıda, Moskova’nın yasaklı terör örgütleri listesinden Suriye merkezli Hayat Tahrir el-Şam’ı çıkarmasını istemiştir. Kadirov, HTŞ’nin bu ay Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirmeyi amaçlayan isyanın öncüsü olduğunu hatırlatarak, “Yeni Suriye yetkilileriyle ilişkiler kurmak, bölgede istikrarı sağlamak ve insani bir felaketi önlemek için gereklidir” ifadesini kullanmıştır.
Kremlin ise bu hafta yaptığı açıklamada, Suriye’nin yeni liderliğiyle temas halinde olduklarını ve Doğu Akdeniz’deki askeri varlıklarını koruma niyetinde olduklarını belirtmiştir. Bu açıklamalar, Rusya’nın Suriye’deki aktif rolünü ve HTŞ ile olan olası ilişkilerini daha anlaşılır kılmaktadır.
PUTİN’İN ‘MÜTTEFİKİ’ TALİBAN
2021 yılında yönetimi ele geçiren Taliban, dünya genelinde hiçbir ülke tarafından resmi hükümet olarak tanınmamaktadır. Ancak son yıllarda Rusya, Taliban ile olan ilişkilerini yavaş yavaş geliştirmeyi başarmıştır. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Temmuz 2023 tarihinde yaptığı bir açıklamada, Taliban’ın artık “terörle mücadelede bir müttefik” olduğunu ifade etmiştir. Bu durum, Moskova’nın Taliban ile olan ilişkilerini meşrulaştırma ve uluslararası politika açısından yeni bir yapılanma sağlama çabası olarak değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, Rusya’nın terör listesinde yer alan gruplar hakkında yaptığı yasal düzenlemeler, hem bölgesel dengeyi etkileyecek hem de Suriye ile olan ilişkilerini yeniden şekillendirecek önemli gelişmelerdir. HTŞ’nin liste dışına çıkabilmesi ve Taliban ile olan bağların güçlenmesi, Rusya’nın Orta Asya ve Orta Doğu’daki stratejik hedefleri ile örtüşmektedir. Bu durum, uluslararası siyasetteki dengeleri değiştirebilecek potansiyele sahip bir gelişmedir.
