Suriye’nin başkenti Şam’ın muhalif güçler tarafından ele geçirilmesi, Esad rejimi‘nin çökmesiyle sonuçlandı. Bu süreçte, yıllarca insan mezbahası olarak bilinen hapishanelerde unutulan yüzlerce kişinin serbest bırakılmasıyla birlikte büyük bir gelişme yaşandı. Bu olay, birçok insanın yıllardır yaşadığı korkunç deneyimlerin aydınlığa çıkmasını sağladı.
Sosyal medya ve Arapça medya organları, “rejimin insan hakları ihlali merkezi” olarak bilinen Sednaya Hapishanesi ve diğer işkence merkezlerinden gelen görüntüleri paylaştı. Bu görüntüler, hem korkunç hem de umut verici anlar içeriyordu ve insanlık dramının birer yansıması olarak kabul edildi.
Sednaya Hapishanesi, binlerce siyasi tutuklunun ve rejim karşıtının işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı bir yer olarak hafızalarda yer alıyor. Bu hapishane, aynı zamanda toplu infazlarıyla da tanınıyordu.
ÇOCUK İLK KEZ GÜN IŞIĞI GÖRDÜ
Serbest kalan mahkumlar arasında yapılan bir kutlamada, “Özgürsünüz, tebrikler” diyen muhaliflerin eşlik ettiği anlar ortaya çıktı. Bir diğer videoda, kadınlar ve çocukların, dar hücrelerde yere serdikleri kıyafetlerin üzerinde yattıkları görülüyordu. Bazı köşelerde dışkı izlerinin bulunduğu bu görüntüler, hapishanedeki korkunç yaşam koşullarını gözler önüne serdi.
Al Jazeera’ya göre, Sednaya‘dan kurtarılan bir çocuk, hapishanede doğmuş ve dış dünyayı hiç görmemişti. Bu çocuk, serbest bırakıldığında ilk kez güneş ışığıyla karşılaştı. Sosyal medyaya yansıyan bu videolar, kurtuluşun sembolü haline geldi.
Bazı mahkumlar, infazlarının saatler kala kurtarıldıklarını belirtti. Uzun yıllar hapiste kalan bir mahkumun “Ne oldu?” sorusuna muhalif bir askerin “Rejim düştü” yanıtı, o anlarda yaşanan sevinci daha da arttırdı. Bu haber karşısında eski mahkumun kahkahaları, kurtuluşun bir sembolü haline geldi.
Serbest bırakılanlar arasında, Hafız Esad döneminde Hama’yı bombalamayı reddeden eski pilot Ragheed el-Tatari de bulunuyordu. Tatari, 40 yılı aşkın süredir tutuklu bulunduktan sonra, ailesiyle yeniden kucaklaşmanın mutluluğunu yaşadı.
40 YIL SONRA AİLESİNİ GÖRDÜ
Ragheed el-Tatari, Sednaya, Suveyda ve Tartus gibi birçok hapishanede tutulmuş ve hiçbir zaman yargılanmamıştı. Yıllar sonra ailesiyle buluşmanın verdiği sevinç, onun için büyük bir anı oldu.
İnsan hakları gruplarına göre, Mart 2011 ile Ağustos 2024 tarihleri arasında rejim hapishanelerinde 136 bin 614 kişi tutulmuştu. Bu sayı arasında 3 bin 698 çocuk ve 8 bin 504 kadın da bulunmaktadır. Ancak, bu kişilerin bir kısmına hala ulaşılamamış durumda.
Muhaliflerle işbirliği yapan çeşitli sivil toplum örgütleri, yer altındaki hapishanelerin kapılarını açmak için çaba göstermeye devam ediyor. Şam’ın ele geçirilmesiyle, uzun yıllardır kapalı kapılar ardında tutulan yüzbinler
