Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Kasım ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklarını ve girdi fiyatlarındaki değişimleri konu alan yazılı basın açıklamasını yaptı. Bayraktar’ın değerlendirmelerine göre, özellikle limon fiyatındaki artış dikkat çekici. Kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı, limonda yüzde 253,7 oranında gerçekleşti. Bu oran, diğer ürünlerle kıyaslandığında oldukça yüksek bir değerdir.
Bayraktar, limondan sonra, patatesin yüzde 204,9, kuru kayısının yüzde 197,4, havuç fiyatının yüzde 193,1 ve antepfıstığının ise yüzde 188,7 oranında fiyat farkı gösterdiğini belirtti. Marketlerde limon, üretici fiyatının 3,5 katı bir fiyata satılırken, patates ve kuru kayısı 3 kat, havuç ve antepfıstığı ise 2,9 kat daha yüksek fiyatlarla alıcı buldu. Örneğin, üretici limonu 8 lira 25 kuruşken, markette 29 lira 18 kuruşa satılmakta; patates 6 lira 13 kuruşken, market fiyatı 18 lira 69 kuruşa yükselebilmektedir.
MARKET FİYATLARI ARTMAYA DEVAM ETTİ
Kasım ayında market fiyatları genel anlamda artış göstermeye devam etti. Yüksek enflasyon etkisiyle, market raflarındaki ürünlerin fiyatları bir önceki ay ile kıyaslandığında önemli bir artış kaydetti. Yine bu dönemde, markette satılan 42 üründen 38’inin fiyatı artarken, sadece 4 ürünün fiyatı düştü. Kasım ayında marketteki fiyat artışlarının başında, yüzde 69,2 ile patlıcan yer aldı. Bunu yüzde 47,5 ile domates, yüzde 42,3 ile kuru soğan ve yüzde 39,4 ile karnabahar izledi. Market fiyatında dikkat çeken tek düşüş, yüzde 17,2 ile portakalda yaşanırken, limon ise yüzde 4,4’lük bir azalma gösterdi.
ÜRETİCİNİN MALİYETİ ARTTI
Türkiye’de ekonomik kriz, tüm sektörleri olumsuz etkileyen bir faktör olarak öne çıkmaya devam ediyor. Üreticinin maliyetlerini artıran unsurlar, nihai fiyatlara da yansıyor. Kasım ayında, üretici piyasasında 34 ürünün 20’sinde fiyat artışı, 7’sinde fiyat düşüşü ve 7 üründe ise fiyat değişimi gözlemlendi. Üreticide en yüksek fiyat düşüşü ise yüzde 17,5 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünün ardından kabak ve zeytinyağı gelen yüzde 15,1 ve yüzde 10,8 oranlarında azalmalar gösterdi. Diğer taraftan, karnabahar yüzde 153,4 oranında fiyat artışı ile dikkat çekti.
ÜRETİCİDE FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ
Üretici fiyatlarındaki değişim, Türkiye’deki ekonomik krizin etkileri nedeniyle şekillenmektedir. Bu değişimlerin altında yatan sebepler arasında mazot gibi giderler ile mevsim etkileri önemli rol oynamaktadır. Örneğin, zeytinyağı piyasında yaşanan durgunluk, talep azalmalarına bağlı olarak fiyat düşüşlerine yol açmıştır. Bunun yanı sıra, lahananın arzındaki azalma, fiyat artışlarına neden olurken, patlıcanda yaşanan fiyat artışının sebebi sera üretim sürecindeki geçişlerin yarattığı arz düşüklüğüdür.
Soğan ve patates gibi ürünler depoya alındığı için işçilik maliyetleri ve depolama maliyetleri fiyatları yukarı çekmektedir. Diğer yandan, limon ve kabakta
