Aralık ayının ilk günlerinde başlayan ‘sahte dolar’ krizi, özellikle Kapalıçarşı gibi önemli piyasalarda işleri durma noktasına getirmiştir. Türkiye’de dolandırıcılığa neden olan bu olay, döviz bürolarının ciddi sorunlar yaşamasına neden oldu. Özellikle dolaşıma sokulan milyonlarca dolarlık sahte banknotlar, 50 ve 100 dolarlık banknotlar, para sayma makineleri, ATM’ler veya mor ışıklar gibi standart tespit yöntemleriyle belirlenemediği için ciddi sıkıntılar doğurdu.
Bu sahte dolarlara karşı tepkiler, pek çok döviz bürosunun ve bankanın, 2009 yılından önce basılmış dolarları bir süreliğine kabul etmemesi ile kendini gösterdi. Türkiye’deki döviz piyasası uzun bir süre duraksadı ve bu durum, ticaretin neredeyse tamamen yavaşlamasına yol açtı. Özellikle Kapalıçarşı’daki esnaf, sahte dolarlardan kaynaklanan kayıplar nedeniyle zorlu bir dönem geçirmeye başladı.
SAHTE DÖVİZLER KAZAKİSTAN’DA ORTAYA ÇIKTI
Sahte dolar krizi, sadece Türkiye ile sınırlı kalmadı; Kazakistan’a da sıçradı. Türkiye’deki durgun piyasa sonrasında, Kazakistan’da geçen dönemlerde dolaşıma sokulan milyonlarca dolarlık sahte banknotlar, bu ülkede de benzer bir paniğe yol açtı. Kazakistan’daki döviz büroları ve bankalar da, adeta Türkiye’deki gibi, sahte dövizlerin etkisiyle alım yapmayı durdurma kararı aldılar.
Kazakistan Merkez Bankası, bu durumla ilgili dikkat çeken bir açıklama yaptı. Banka, 2013 yılı ve öncesinde basılan dolarların kabulüne dair yaşanan sorunları araştırmaya aldıklarını duyurdu. Bu süreçte, döviz bürolarının eski banknotları kabul etmesinin zorunlu olduğunun altını çizen banka, piyasadaki belirsizliğin giderilmesi için çalışmalara hız verdi.
Her iki ülkedeki bu sahte dolar olayı, döviz piyasasında ciddi bir güvensizlik yaratmış durumda. İşletmeler ve bireyler, sahte belgelerin ortaya çıkmasıyla birlikte eldeki dövizleri ellerinde tutma ve yeni döviz alımına dair endişe taşımaya başladılar. Sonuç olarak, para akışının durması, ticaretin kısmen gerilemesine neden olmuştur.
Türkiye ve Kazakistan’da meydana gelen bu krizin, uluslararası finans sistemine olan güveni zedelemesi bekleniyor. Kriz dönemlerinde bu tür hadiselerin, piyasalarda kaygı yarattığını ve döviz kurlarında dalgalanmalara sebep olduğunu görmekteyiz. Dolayısıyla, bu tür olayların hem yerel hem de global ekonomi üzerinde uzun vadeli etkileri olabileceği öne sürülmektedir.
Sahte dövizlerin varlığı, sadece ekonomik durumları değil, aynı zamanda uluslararası güvenilirliği de sorgulatmaktadır. Para birimlerinin güvenilirliği, bir ülkenin ekonomisinin temel taşlarından biri olduğundan, bu krizin atlatılması, ilgili otoritelerin hızlı ve etkili müdahalelerine bağlı olacaktır.
