Türkiye’deki ekonomik krizin etkileri her geçen gün daha da belirgin hale geliyor. Büyükşehirlerde yaşayan vatandaşların, bu krizden daha fazla etkilendiği gözlemleniyor. İstanbul Planlama Ajansı (IPA) tarafından hazırlanan, İstanbul Barometresi Şubat 2025 raporunda bu durum açıkça ortaya konuldu. Rapora göre, İstanbul’da yaşayanların yalnızca yüzde 14’ü rahat bir yaşam sürüp birikim yapabildiğini ifade ederken, geriye kalan yüzde 86’lık kısım ise geçim sıkıntısı çektiğini belirtiyor. Ayrıca, düzenli bir geliri olmayan haneler arasında geçim zorluğu çekenlerin oranı yüzde 76.1 olarak kaydedildi. İstanbulluların yüzde 61’i doğalgaz, yüzde 46.8’i elektrik, yüzde 40.9’u ise su faturalarını zamanında ödeyemediklerini belirttiler.
Kiralar Ödenemiyor
Ekonomik zorluklar, hanelerin mali durumunu daha da kötüleştirirken, kredi kartı olan hanelerin durumu da dikkat çekici. Araştırmaya katılanların yüzde 52.7’si, aylık kredi kartı borcunun tamamını ödeyemediklerini, yüzde 27.5’i ise borcun sadece asgari tutarını ödeyebildiklerini ifade ediyor. Asgari ödeme ile borcun tamamı arasında bir miktar ödeme yapanların oranı yalnızca yüzde 6.9, asgari tutardan daha az ödeme yapabilenlerin oranı yüzde 4.2, hiç ödeme yapamayanların ise yüzde 8.7 olduğu görülüyor. Daha alt sosyoekonomik gruba ait katılımcıların yüzde 18.6’sı kredi kartı borcunu hiçbir şekilde ödeyemediğini belirtirken, ankete katılanların yüzde 16.6’sı Şubat ayında fatura ve aidatlarını zamanında ödeyemediklerini aktardı. Aynı zamanda kiracı olan katılımcılardan yüzde 11.5’i bir önceki ay kirasının tamamını ödeyemediğini ifade etti.
Ekonomik kriz sadece mali durumu etkilemekle kalmayıp, vatandaşların stres seviyelerini de artırıyor. Katılımcılara Şubat ayındaki duygu halleri sorulduğunda, İstanbulluların ortalama stres seviyesinin 10 üzerinden 6.7, kaygı seviyesinin ise 6.1 olarak ölçüldüğü belirlendi. Ayrıca, yaşam memnuniyetinin 4.7 ve mutluluk seviyesinin de 5.1 olarak belirlendiği gözlemlendi.
Yüzde 73’ü Fiyat Artışını Hissetti
Bir diğer dikkat çeken konu ise, zam haberleri oldu. Resmi rakamlara göre enflasyonun düştüğü izlenimi verilse de, ankete katılan yurttaşların yüzde 73.8’i Ramazan ayında gıda fiyatlarının normal seviyelerin üzerine yükseldiğini belirtti. Yüzde 11.6’sı makul düzeyde de olsa fiyatların arttığını, yüzde 11.3’ü ise gıda fiyatlarında herhangi bir artış yaşanmadığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 73.8’i Ramazan ayında evlerinde iftar sofrası kurduklarını, yüzde 26.2’si ise iftar sofrası kurmadıklarını belirtti.
