Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, 2024 yılında, tüketici mağduriyetinin önlenmesi amacıyla denetimlere ağırlık verilmiştir. Bu kapsamında, tüketicilerin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının korunması adına, finansal işlemlerden mesafeli sözleşmelere kadar birçok konuda toplam 283 bin 131 firmada denetimler gerçekleştirilmiştir. Bu denetimler sonucunda ise toplam 4 milyar 377 milyon lira idari para cezası uygulanmıştır.
Bu süreçte, sözleşmenin zayıf tarafını oluşturan tüketicilerin daha etkin korunması ve mağduriyetlerin önlenmesi hedeflenmiştir. Bunun için 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler arasında, aldatıcı ve yanıltıcı reklamlarla etkin mücadelenin sağlanabilmesi için Reklam Kuruluna erişim engeli yetkisi tanınması ve satıştan kaçınma ile satış sonrası hizmetlere ilişkin ceza tutarlarının artırılması gibi düzenlemeler bulunmaktadır.
Tüketicilere kredi sözleşmelerini dijital ortamda yapabilme imkânı tanınmış olup, aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara ilişkin caydırıcılık için Reklam Kuruluna, cezaları 10 katına kadar artırma yetkisi verilmiştir. Ayrıca, yargının iş yükünün azaltılması ve kamu alacaklarının daha hızlı tahsil edilmesi hedefiyle, Reklam Kurulu cezaları uzlaşma kapsamına alınmıştır.
Doğrudan Satış Düzenlemeleri
Türkiye’deki ekonomik büyüklüğü 550 milyon dolar olan doğrudan satış sektöründe, 2 milyondan fazla kişinin doğrudan satıcı olarak faaliyet göstermesi sağlanmıştır. Özellikle kadınların yoğun olarak bulunduğu bu sektörde yapılan düzenlemelerle, Türkiye, Avrupa Birliği’nden önce doğrudan satışları özel olarak düzenleyen ilk ülke konumuna gelmiştir.
Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde Değişiklikler
Lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunan işletmelerde, tarife ve fiyat listelerinin iş yerinin giriş kapısının önüne ve masaların üstüne kolayca görülebilir ve okunabilir şekilde asılmasının zorunlu hale getirilmesiyle, tüketicilerin doğru ve önceden bilgilendirilmesi hedeflenmiştir. Bunun yanı sıra, mesafeli satışlarda gerçekleşen iade işlemlerindeki kargo ücretlerine ilişkin düzenlemeler de 1 yıl ertelenmiş olup, ilgili hükümler 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecektir.
Yenilenmiş Ürünlerle İlgili Düzenlemeler
Yenilenmiş ürünlerin satışı hakkında yapılan düzenlemelerle, bu ürünlerin ülke çapında yaygınlaştırılmasına yönelik yeni adımlar atılmıştır. Yenileme merkezlerine, yalnızca şubeleri aracılığıyla değil, ayrıca Türkiye Standartları Enstitüsü (TSE) hizmet yeterlilik belgesine sahip ticari işletmeler aracılığıyla yenileme faaliyeti yürütme imkânı tanınmıştır. Ayrıca, mevzuata aykırı işlemler yapan yenileme merkezlerinin yetki belgelerinin askıya alınabilmesi için düzenlemeler getirilmiştir.
Cep telefonu gibi elektronik kimlik bilgilerine sahip kullanılmış ürünlere ilişkin bilgilerin Bakanlık tarafından oluşturulacak bir sisteme kaydedilmesi zorunlu hale getirilmiştir. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği’nde yapılan diğer değişikliklerle, “kapıdan satış” olarak adlandırılan satış yönteminde tüketicilerin lehine yeni düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Bu sayede, iş yeri dışındaki sözleşmelerde tüketicilerin cayma hakkı kullanmaları kolaylaştırılmış ve satıcı ile sağlayıcıların yetki belgesi başvuruları daha sıkı kurallara bağlanmıştır.
