Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), milyonlarca emekliyi doğrudan etkileyen ‘sahte sigortalılık’ iddiaları üzerine kapsamlı bir soruşturma sürecine girdi. Bu durum özellikle SSK’dan emekli olmayı hedefleyen, gerçekte hiç çalışmayan bireylerin, sigortalı olarak gösterilmesi ile ilgili büyük bir kaygı yarattı. Emeklilik ile ilgili ciddi belirsizlikler ortaya çıkmasına neden olan bu iddialar, emeklilerin kafasında bir takım soru işaretleri oluşturdu.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, TV100 üzerinde yaptığı açıklamalarda SGK’nın bu incelemelerinin kimler için geçerli olduğu, sorunun kaynağı ve muhtemel yaptırımlar konusunda detaylı bilgi verdi. Emeklilerin ve sigortalıların ayrıntıları bilmesinin önemine vurgu yaptı.
SGK’DAN MI, KİŞİLERDEN Mİ KAYNAKLANIYOR?
Özgür Erdursun, sorunların temelde hem SGK’dan hem de bireylerin kendi hatalarından kaynaklandığını belirtti. 2008 yılında gerçekleştirilen düzenleme ile isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek SSK’dan emeklilik hakkının kaldırılması, bir dizi değişikliğe yol açtı. Halka daha yüksek maaşlar ve kolay emeklilik yoluyla cazip hale gelen SSK, birçok kişi için tercih sebebi oldu.
Emeklilik hesaplamalarında, son 2520 gün içinde hangi statüde en fazla prim ödenmişse, emeklilik hakkı o sigorta kolundan kazanılıyor. Bununla birlikte, Bağ-Kur’dan emekli olmanın zorlukları ve maaşların SSK’ya göre daha düşük olması nedeniyle pek çok kişi, gerekli prim gününü düzgün bir şekilde tamamlamak amacıyla sigortalı gibi gösterilen bir işte çalışmaya yöneliyor. Bu durumda ise sahte sigortalılık durumu gündeme geliyor.
SGK İNCELEMESİ VE YAPTIRIMLAR
SGK’nın gerçekleştirdiği denetimler neticesinde, eğer bir kişinin fiilen çalışmadığı tespit edilirse, o döneme ait sigorta primleri iptal ediliyor. Ancak kişinin silinen prim günlerinden sonra, emeklilik için yeterli prim gününe sahip olması durumunda maaş almaya devam edebilir. Aksi halde, silinen prim günleri sonrasında emekli olma hakkını kaybeden bireyler ciddi yaptırımlarla karşılaşabilirler.
10 YILLIK GERİ ÖDEME
Eğer sahte sigortalılık, bireyin hatası olarak kabul edilirse, kişi geçmiş 10 yıl içerisinde aldığı emekli maaşlarını ve sağlık giderlerini yasal faiziyle geri ödemekle yükümlü olacaktır.
FAİZ ORANI
Geri ödeme durumunda, borca uygulanan yasal faiz oranı aylık %3,5 olarak belirlenmiştir.
SGK KAYNAKLI HATA
Eğer hata SGK tarafından kaynaklanırsa, bu durumda vatandaş sadece 5 yıl boyunca aldığı maaşı geri ödemekle yükümlü olacaktır.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Özellikle SSK’dan emekli olabilmek için çalışmadıkları halde sigortalı gösterilen bireyler risk altındadır. SGK’nın denetimlerinde, fiilen çalışmadığı tespit edilen kişilerin prim günleri silinebilir ve maaş hakları iptal edilebilir. Bu nedenle, emeklilik planlaması yaparken yasal sınırlar içerisinde hareket etmek kritik bir öneme sahiptir. Aksi takdirde ileriki yıllarda ciddi mali kayıplar yaşanabilir.
GERİ ÖDEME YAPILMAZSA NE OLUR?
Borç
