Hollanda’nın Cadı Avları: Tarih ve Anıt Projesi

Hollanda’nın güneyindeki Limbricht kasabasında yaşayan 74 yaşındaki dul kadın Engten Luijten, 21 Temmuz 1674 tarihinde cadılık suçlaması ile tutuklanmıştır. Bu tutuklama, bazı çocuklarda ve hayvanlarda görülen, nedenleri belirlenemeyen hastalıkların Luijten’in büyü faaliyetlerinden kaynaklandığı iddiasıyla gerçekleştirilmiştir. Suçsuz olduğunu defalarca dile getirmesine rağmen, Engten Luijten’in yalvarmaları sonuç vermemiş; aylar süren işkence ve sorgulamanın ardından hücresinde iple boğulmuş olarak bulunmuştur.

Tarihçiler, Luijten’in birçok kadın kurbanın aksine daha şanslı olduğunu belirtmektedir. Zira cadılıkla suçlanan kadınlar genellikle korkunç işkencelere maruz kalmış ve diri diri ateşe verilmiştir. Mahkeme ise, adli tabip raporuna aykırı bir şekilde olayı intihar olarak değerlendirmiştir. Böylelikle Engten Luijten, Hollanda’daki cadı avlarının son kurbanı olarak tarih sayfalarına geçmiştir.

Hollanda’da cadı avı, 1674’te sona ermiş olsa da, Avrupa’daki benzer uygulamalar 1700’lerin ortalarında son bulmuştur. Bu dönem içerisinde, 15. ve 18. yüzyıllar arasında yaklaşık 60.000 kişilik bir grup, cadılıkla suçlanarak ağır işkencelere maruz kalmış ve hayatlarını kaybetmiştir.

Cadıların Anısına Ulusal Anıt Projesi

Hollanda, 15. ve 16. yüzyıllarda cadılık suçlamasıyla yakılarak öldürülen kadınların anısını yaşatmak amacıyla bir “Ulusal Cadılar Anıtı” dikmeyi planlamaktadır. Bu anıt, 1613-1614 yılları arasında Roermond kentinde yapılan yargılamalar sonucu 80’den fazla kadının diri diri yakıldığı yerin yakınında inşa edilecektir. Anıt projesi, yazar Susan Smit öncülüğünde kurulan Hollanda Ulusal Cadılar Anıtı Vakfı tarafından gündeme getirilmiştir.

Cadı avları dolayısıyla kadınların topluca öldürüldüğü birçok belediye, anıtın yapımına talip olmuştur. Ancak vakıf, mağdur sayısı, ulaşım kolaylığı ve bilgilendirme programları gibi unsurları dikkate alarak anıtın Roermond’da inşa edilmesine karar vermiştir. Roermondlu heykeltıraş Rietje Geurts, anıt için bir tasarım hazırlamış olsa da, vakıf henüz buna kesin bir karar vermemiştir.

Toplumsal Cinsiyet Sorunlarına Dikkat Çekmek

Bu anıt, cadı avı kurbanlarının yanı sıra günümüz kadın cinayetleri ve kadın düşmanlığına da dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Ulusal Cadı Anıtı Vakfı, bu anıtın kadın cinayetleri, cadı avları ve kültürel miras konusunda farkındalık yaratmaya katkıda bulunacağına inanmaktadır. Vakıf, tarih ve eğitim kitaplarında kadınları küçümseyen anlatımları düzeltmenin önemine vurgu yaparak, toplumda kadınların karşılaştığı olumsuz durumların hala devam ettiğine dikkat çekmektedir.

Tarihsel Bağlam ve Cadı Yakma Uygulamaları

Hollanda’da ilk cadı yakma olayı 1472 yılında Almen kasabasında gerçekleşmiştir. Ülke genelinde cadı oldukları gerekçesiyle yakılan 275 kişinin olduğu, Avrupa genelinde ise bu sayının 30.000 ile 60.000 arasında değiştiği bildirilmiştir. Özellikle yaşlı, yalnız ve yoksul kadınlar bu suçlamaların hedefi olmuştur. Toplumdaki herhangi bir olumsuz durumun, mantıklı açıklaması bulunamadığında cadılarla ilişkilendirilmesi yaygındı.

Cadı Belirleme Yöntemleri

<