1 Ekim 2023 tarihinde Cenevre’de bir otelde gerçekleştirilen önemli bir toplantıda, İran, Almanya, Fransa ve İngiltere dışişleri bakanları bir araya geldi. Bu toplantının temel gündem maddesini, İsrail’in İran’a yönelik gerçekleştirdiği saldırılarla başlayan çatışmalar ve İran’ın nükleer programının durumu oluşturuyordu. Uluslararası arenada fazlasıyla tartışma yaratan bu konular, bölgesel güvenlik ve istikrar açısından büyük bir önem taşıyor.
Toplantıya, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ve Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, kendi heyetleri ile birlikte katıldılar. Bu geniş katılımlı buluşma, bölgenin siyasi dinamiklerinin ve İran’ın nükleer faaliyetlerine dair endişelerin yeniden ele alınması açısından kritik bir öneme sahip.
Toplantıda, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarının artması ve bu durumun bölgedeki istikrar üzerindeki olası etkileri ele alınacaktır. İran’ın nükleer programı, yıllardır uluslararası kamuoyunun dikkatini çeken bir mesele olmuştur. 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) sonrası yaşanan gerilimler, birçok ülkenin nükleer silahlanma endişelerini artırmış ve diplomatik çözüm çabalarını zorlaştırmıştır.
Ayrıca, bu toplantıda Almanya, Fransa ve İngiltere’nin İran ile ilişkilerinin nasıl şekilleneceği de değerlendirilmiştir. Özellikle, bu ülkelerin İran’a uygulanan yaptırımlara karşı tutumu ve İran’ın nükleer faaliyetlerinin sınırlanması için atılabilecek adımlar üzerinde durulması beklenmektedir. Avrupa Birliği’nin bu süreçteki rolü ve İran ile olan diplomatik ilişkileri de önemli bir tartışma konusu olarak ön plana çıkmaktadır.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, toplantının tartışmalarında İran’ın meşru haklarını savunacaklarını ve uluslararası anlaşmalara bağlı kalacaklarını vurgulamıştır. Bu bağlamda, İran’ın nükleer programının barışçıl amaçlar için olduğunu ve diğer ülkelerin endişelerinin gereksiz olduğunu savunmaktadır. Diğer yandan, batılı ülkeler ise İran’ın nükleer silah edinme ihtimali üzerine endişelerini aktarmakta ve bu konuda daha sıkı denetim mekanizmaları talep etmektedirler.
Sonuç olarak, Cenevre’de gerçekleştirilen bu toplantı, İran’ın nükleer programı ve bölgesel güvenlik çerçevesinde pek çok hassas konuyu derinlemesine ele almak amacı taşımaktadır. Bu sürecin, İran ile Batılı ülkeler arasındaki diplomatik ilişkilerin geleceği açısından belirleyici olacağı düşünülmektedir. Hem tarafların hem de uluslararası toplumun bu görüşmelerden çıkacak sonuçları dikkatle izlemesi gerekmektedir.
