Filipinler’in tropikal sularında, hafıza kaybına yol açabilecek tehlikeli bir madde olan domoyik asit üreten alg türleri keşfedildi. Luzon adasındaki deniz çiftliklerinden alınan midye ve istiridye örneklerinde, toksin üreten Pseudo-nitzschia cinsi diatom türleri tespit edildi. Bu durum, özellikle bölgede yaşayan ve deniz ürünlerini temel gıda kaynağı olarak tüketen topluluklar için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
Diatomlar, su altı ekosistemlerinin temel taşlarından biri olan tek hücreli alglerdir ve genellikle zararsız olarak kabul edilirler. Ancak, Pseudo-nitzschia gibi bazı türler, insan sağlığını tehdit edebilecek domoyik asit üretebilmektedir. Bu toksin, özellikle midye, sardalya ve hamsi gibi deniz ürünlerinde birikerek tüketildiğinde amnezik kabuklu deniz ürünleri zehirlenmesine (ASP) yol açabilmektedir. Belirtileri arasında kusma, ishal, kısa süreli hafıza kaybı ve hatta ölüm riski mevcuttur.
Filipinler’de gerçekleştirilen araştırmalar, Pseudo-nitzschia pungens ve Pseudo-nitzschia brasiliana türlerinin ilk kez tespit edildiğini ortaya koydu. Science Alert tarafından yayınlanan haberde; özellikle P. brasiliana’nın, Luzon adasındaki Pagbilao Körfezi’nden alınan örneklerde saptandığı belirtiliyor ve bu durum, tropikal bölgelerde bu türün yaygın olduğunu göstermektedir.
Araştırmacılar, Manila ve çevresindeki illere midye tedarik eden Bacoor Körfezi’ndeki Sotto’nun Tahong Çiftliği gibi önemli deniz ürünleri merkezlerinde daha sıkı bir izleme yapılması gerektiğini vurgulamaktadır. Bunun yanı sıra, Pagbilao Körfezi’ndeki istiridye çiftliklerinde de benzer toksin riski için dikkatli olunması gerektiği ifade edilmiştir.
Bilim insanları, toksin seviyelerindeki artışta insan faaliyetlerinin etkili olduğunu belirtmektedir. Özellikle tarım ve sanayi atıklarının neden olduğu su kirliliği, zararlı alg patlamalarının (HAB) daha sık görülmesine yol açmakta ve bu patlamalar; deniz ürünleri tüketimi açısından büyük bir risk oluşturmaktadır.
Geçmişte, 1987 yılında Kanada’nın Prince Edward Adası’nda domoyik asit içeren midyelerin tüketilmesi sonucu üç kişinin hayatını kaybetmesine ve 100’den fazla kişinin hastaneye kaldırılmasına neden olan olay yaşanmıştır. Filipinler gibi deniz ürünlerinin temel gıda kaynağı olduğu bölgelerde ise benzer bir olayın yaşanması büyük bir tehlike yaratabilir.
Araştırmacılar, bu toksin üreten alglerin yayılımını izlemek ve deniz ürünlerinde domoyik asit seviyelerini düzenli olarak kontrol etmek için yeni stratejiler geliştirilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Bu, hem yerel toplulukların sağlığını korumak hem de deniz ürünleri endüstrisinin sürdürülebilirliğini sağlamak açısından hayati derecede önem taşımaktadır.
