Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan “Finansal Hesaplar Raporu”, 2024 yılının üçüncü çeyreğine dair önemli verileri gün yüzüne çıkardı. Bu rapor, ülkenin ekonomik sağlığına dair geniş bir perspektif sunmakta ve finansal durum analizini derinlemesine incelemektedir.
Rapora göre, 2024 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla, yurt içi yerleşik sektörlerin toplam finansal varlıkları 114 trilyon lira seviyesine ulaşırken, yükümlülükleri ise 123 trilyon lira olarak belirlenmiştir. Bu rakamlar, Türkiye ekonomisinin finansal yapısını ve varlık-yükümlülük dengesini göstermektedir.
Bunun yanında, Türkiye ekonomisinin net finansal pozisyon açığının, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) oranı, bir önceki döneme göre 6 puan azalarak yüzde 23,3 seviyesine gerilemiştir. Bu düşüş, ekonominin finansal durumunda iyileşme belirtileri olarak değerlendirilebilir. Ancak net pozisyondaki bu değişim, farklı sektörlerdeki yansımalarıyla birlikte analiz edilmelidir.
Sektörler açısından bakıldığında, üçüncü çeyrekteki net finansal işlemler incelendiğinde, toplam ekonominin daha önceki çeyrekte GSYH’nin yüzde 0,11’i ile net borç veren konumundayken bu çeyrekte GSYH’nin yüzde 3,4’lük oranında net borç aldığı gözlemlenmiştir. Bu durum, ekonomik aktörlerin finansal durumlarındaki değişikliklerin yanı sıra borçlanma alışkanlıklarının da evrim geçirdiğini göstermektedir.
Ayrıca, yurt içi ekonominin sektörel finansal bilançoları ele alındığında, toplam ekonominin finansal borçlu pozisyonda olduğu, hane halkının ve dünyanın geri kalanının yurt içindeki diğer sektörlerden alacaklı konumda bulunduğu, finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetimin ise diğer sektörlere borçlu pozisyonda olduğu gözlemlenmiştir. Bu veriler, Türkiye’deki finansal ilişkilerin karmaşıklığını ve çok boyutlu dinamiklerini ortaya koymaktadır.
Finansal kuruluşlar ise, kendi rollerini icra ederken, finansal aracılık yaparak dengeye yakın bir net finansal pozisyon yaratmayı başarmışlardır. Bu durum, aynı zamanda Türkiye’nin finansal sisteminin sağlıklı işleyişine dair olumlu işaretler vermektedir. Bu veriler, TCMB’nin finansal istikrarı koruma çabalarının somut bir göstergesi olarak da değerlendirilebilir.
Sonuç itibarıyla, TCMB’nin 2024 üçüncü çeyrek Finansal Hesaplar Raporu, Türkiye’nin ekonomik yapısını ve finansal ilişkilerini anlamak için önemli bir kaynak teşkil etmekte. Özellikle net finansal pozisyondaki değişimler ve sektörler arası borç durumlarının analizi, ekonominin gelecekteki seyrini belirlemek açısından kritik bir rol oynamaktadır.
