Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), “Deniz Taşımacılığı 2024 Değerlendirmesi: Deniz Geçiş Noktalarının Seyri” başlıklı raporunu basın toplantısında duyurdu.
Küresel deniz ticareti, 2022’deki daralmanın ardından toparlanma gösterdi ve 2023’te yüzde 2,4 büyüyerek yaklaşık 12,3 milyon tona ulaştı. Bu yıl ise, deniz ticaretinin dökme yük emtiaları ve konteyner taşımacılığındaki artışla yüzde 2 büyümesi bekleniyor.
Önceki yıl yüzde 0,3 büyüyen konteyner ticareti, bu yıl yüzde 3,5 artması tahmin ediliyor. Ancak, bu rakamların sektördeki derin zorlukları maskelediği belirtiliyor. UNCTAD’a göre, deniz ticaretinde uzun vadeli büyüme, sektörün Ukrayna’daki savaş ve Orta Doğu’daki jeopolitik gerilimler gibi zorluklara nasıl uyum sağlayacağına bağlı olacak.
Kritik deniz geçiş noktalarında yaşanan aksamalar, rotalardaki uzamaya ve daha yüksek maliyetlere sebep oldu. Panama ve Süveyş kanallarındaki trafikte, yüzde 50’nin üzerinde düşüş yaşandı. Bu gerileme, Panama Kanalı’nda iklim değişikliği kaynaklı düşük su seviyeleri ve Süveyş Kanalı’nda yaşanan çatışmalardan kaynaklandı.
UNCTAD’a göre, daha uzun rotalar liman tıkanıklığını artırırken, maliyet artışları, gecikmeler ve karbon emisyonlarının yükselmesine sebep oluyor. Daha uzun rotalar, küresel lojistik ve tedarik zincirlerine baskı oluşturuyor.
Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri (SIDS) ve En Az Gelişmiş Ülkeler (LDC) krizden en çok etkilenenler arasında. UNCTAD’a göre, deniz ticaretinde artan zorluklara karşı acil eylemler alınması gerekiyor.
UNCTAD, küresel deniz ticaretindeki büyüme üzerinde olumsuz etkileri olan aşağı yönlü risklerin bulunduğunu belirtti. Gelecek belirsizliği nedeniyle tüketiciler kemer sıkarken, yatırımcılar bekle-gör moduna geçiyor ve ekonomi ile uluslararası ticaret zarar görüyor.
