Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait gelir dağılımı istatistiklerini kamuoyuna açıkladı. Rapora göre, en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay yüzde 48,1 olarak belirlenirken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun payı ise yalnızca yüzde 6,3 oldu. Bu sonuçlar, Türkiye’nin gelir dağılımındaki eşitsizliği açıkça göstermektedir.
Açıklanan Gelir Dağılımı İstatistikleri, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın 2024 yılı verilerine dayanmaktadır ve bir önceki yıl olan 2023 yılı referans alınarak hazırlanmıştır. Verilere göre, en yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,6 puan azalmışken, en düşük gelire sahip grubun payı ise 0,2 puan artış göstermiştir. Bu durum, en düşük gelire sahip grubun gelir seviyesinin asgari ücret düzeyinde kaldığını ortaya koymaktadır.
Yıllık Ortalama Hanehalkı Kullanılabilir Geliri
Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, bir önceki yıla göre yüzde 106,9 artarak 374 bin 899 TL’ye ulaşmıştır. Aynı şekilde, yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri de bir artış göstererek 90 bin 116 TL’den 187 bin 728 TL’ye yükselmiştir.
Tek Kişilik Hanehalklarının Gelir Seviyesi
Araştırmaya göre, en yüksek gelir düzeyine sahip hanehalkları geçen yıl 231 bin 206 TL ile birden fazla kişiden oluşan gruplar olurken, tek kişilik hanehalklarının yıllık ortalama geliri ise 223 bin 859 TL olarak belirlenmiştir. Çekirdek aile olarak bilinen hanehalklarındaki ortalama gelir ise 192 bin 110 TL olarak kaydedilmiştir. Diğer aile türleri arasında en düşük gelir ise 146 bin 828 TL ile en az bir çekirdek aile barındıran hanehalklarına ait olmuştur.
Gelir Dağılımı Eşitsizliği: Gini Katsayısı
Gelir dağılımı eşitsizliğini ölçmek için kullanılan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça eşitliği, bire yaklaştıkça ise bozulmayı ifade etmektedir. 2024 yılı araştırmasında Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,007 puan azalarak 0,413 olarak tahmin edilmiştir. Sosyal yardımlar hariç tutulduğunda, Gini katsayısı 0,476 olarak hesaplanmıştır.
Gelir Kaynaklarının Dağılımı
Toplam gelir içinde en büyük pay, yüzde 48,8 ile maaş ve ücret gelirine aittir. Müteşebbis geliri yüzde 20,8 ile ikinci sırada yer almakta, sosyal transfer geliri ise yüzde 17,8 ile üçüncü sırada bulunmaktadır. Emeklilere ve dul-yetimlere ödenen maaşlar, sosyal transfer geliri içinde yüzde 87,6 oranında bir paya sahiptir.
Yıllık Ortalama Esas İş Geliri ve Sektörel Dağılım
2024 yılı itibarıyla, yükseköğretim mezunlarının yıllık ortalama esas iş geliri 309 bin 721 TL olarak belirlenmiştir. 2023 yılına göre en yüksek artış, yüzde 115,4 ile inşaat sektöründe gözlemlenmiştir. Yıllık ortalama gelirler bakımından en yüksek gelir hizmet sektöründe, en düşük gelir ise tarım sektöründe kaydedilmiştir.
Bölgesel Gelir Farklılıkları
Gelir dağılımı açısından bölgesel farklılıklar da göz önüne alınmalıdır.
