Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) zirvesinin beşincisi, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın ev sahipliğiyle gerçekleştirilmektedir. Bu zirve, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve diğer Avrupa devletlerinin liderlerini bir araya getirerek, kıtanın karşılaştığı güncel meseleleri tartışma platformu sunmaktadır. Türkiye’yi ise, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil etmektedir.
Zirvede 40’ın üzerinde hükümet ve devlet başkanının katıldığı gözlemlenmiş olup, ana gündem maddesi “Avrupa’nın karşı karşıya olduğu güvenlik zorlukları” olarak belirlenmiştir. Düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim değişikliği gibi konular da bu zirvenin gündeminde yer almaktadır. Bunun yanı sıra, ABD’nin 47. Başkanı olarak Donald Trump’ın seçilmesiyle ilgili gelişmeler de liderler tarafından ele alınacaktır.
2022’DE KURULMUŞTUR
AST’nin kökleri, 2022 yılının 9 Mayıs’ında Avrupa Günü’nde atılmıştır. Bu tarihte, Avrupa Birliği’nin dönem başkanlığını yürüten Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AB’nin geleceğinin belirlenmesine yönelik bir yıl süren Avrupa’nın Geleceği Konferansı’nın kapanışında, Birlik üyeliğine alternatif bir öneride bulunmuştur. Bu öneri, Avrupa’nın siyasi yüzünü yeniden şekillendirmek adına önemli bir adım olarak değerlendirilmiştir.
24 Haziran 2022 tarihinde gerçekleştirilen AB Zirvesi’nde, liderler bu öneriyi ilk kez tartışmış ve sonuç bildirgesinde AST’nin, AB’nin yakın ilişki içinde olduğu tüm Avrupalı ülkeleri kapsayabilecek bir yapı olacağına vurgu yapılmıştır. Zirvede, AST’nin Avrupa’nın güvenlik, istikrar ve refahını artırmak amacıyla bir siyasi koordinasyon platformu işlevi göreceği belirtilmiştir. Ayrıca, bu oluşumun AB’nin genişlemesine alternatif olmayacağı ve yeni bir uluslararası kuruluş olarak değil, Avrupa’da AB’den daha geniş bir “siyasi tartışma platformu” olarak tanımlanacağı vurgulanmıştır.
7 Eylül 2022 tarihine gelindiğinde, AB, AST’nin somut bir yapıya kavuştuğunu duyurmuştur. 6-7 Ekim 2022 tarihlerinde, AB dönem başkanlığı Çekya tarafından yürütülen bir gayriresmi AB Liderler Zirvesi öncesinde AST’nin ilk toplantısının gerçekleştirileceği bildirilmiştir. Bu zirve, yıl içerisinde iki kez yapılmakta olup, Çekya’dan sonra 1 Haziran 2023 tarihinde Moldova, 5 Ekim 2023 tarihinde İspanya ve en son 18 Temmuz 2024 tarihinde İngiltere bu zirveye ev sahipliği yapmıştır.
Böylece, AST, farklı ülkelerin liderlerinin bir araya gelerek kıtanın meselelerine dair ortak çözümler bulma çabalarını kolaylaştırırken, Avrupa’nın güvenlik ve istikrarını sağlamak adına önemli bir platform olarak öne çıkmaktadır. Bu zirve, sadece katılımcı ülkelerin iş birliği için değil, aynı zamanda Avrupa’nın geleceği hakkında daha geniş perspektifler geliştirmek adına da kritik bir rol oynamaktadır.
