Emekli Yılı, Milyonlar İçin Sefalet Getirdi

Cem YILDIRIM
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından 2024’ün “Emekliler Yılı” olarak ilan edilmesi, ülke genelinde milyonlarca emeklinin yaşam koşullarını zorlaştırdı. Bu durum, emeklilerin yaşadığı maddi sıkıntıları derinleştirerek “sefalet yılı” olarak nitelendirildi. Hükümetin 2025’i “Aile Yılı” olarak belirleme çabaları ise, ailelerin içinde bulunduğu olumsuz koşulları göz ardı ederken, birçok aileyi sadece yardımlarla ayakta tutacak bir duruma getirdi. Ailelerin yaşadığı sorunlar araştırıldığında, doğum oranlarının azalmasına, boşanmaların artışına ve kadına yönelik şiddet olaylarının patlak vermesine ilişkin kaygı verici veriler ortaya çıkıyor.
YARDIM ÇAY-SİMİDE YETMİYOR
2022 Haziran ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından başlatılan Türkiye Aile Desteği Programı ile başlangıçta 2.5 milyon haneye yardımlar yapıldı. Ancak bu sayı, 2024 Aralık itibarıyla 4.9 milyon haneye ulaştı. Hanedeki kişi başına düşen ortalama aylık gelire göre, hanelere yapılan yardımlar 850-1.250 TL arasında değişiyor. 2024 yılı için yardıma muhtaç bir haneye aylık 2.280 TL yardım yapılırken, bu gelirin kişi başına 19 TL’ye denk geldiği belirtilmektedir. 2025 yılında yoksul aileler için yapılacak yardım ise 2.494 TL olarak öngörülüyor. Ancak, günlük kişi başına 20.7 TL’lik bu miktar ile bir çay ve bir simit bile alınamayacak durumda. Bu tablo, ailelerin maddi durumunu zayıflatmaya devam ediyor.
Kadınların korunması adına önemli bir adım olarak değerlendirilen İstanbul Sözleşmesi’nden, 1 Temmuz 2021 tarihinde tek imza ile çıkılması, kadına yönelik şiddet vakalarının artmasına neden oldu. 2021 yılından bu yana toplamda 1.187 kadın cinayete kurban gitti. Kadına yönelik şiddeti önleyici olarak geliştirilen KADES uygulamasını 7.6 milyon kadın indirdi. İstatistikler, 2004-2023 yılları arasında bin kişilik nüfus başına düşen evlenme sayısının %37 azaldığını, boşanma oranlarının ise %49 arttığını gösteriyor. 2004 yılında 615 bin 557 çiftin evlendiği görülürken, 2023 yılı itibarıyla bu sayı 565 bin 435’e düşmüştür. Boşanma sayısı ise, 91 bin 22’den 171 bin 881’e yükselerek ciddi bir artış göstermiştir. Doğurganlık oranı ise 2.10’nun altına inerek aile yapısını tehdit eder hale gelmiştir. Ayrıca, aile desteklenemeyen çocukların sayısı, Eylül 2024 itibarıyla 169 bin 118 olarak kaydedilmiştir.
Emekli Yılı emekliyi bitirdi
2024 “Emekli Yılı” olarak nitelendirilirken, emeklilerin yaşadığı zorluklara yönelik tepkiler de yükselmektedir. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Mersin Milletvekili Gülcan Kış, 2024 yılının emekliler için yıkıcı sonuçlar doğurduğunu ifade ederek, emeklilerin kiralarını bile ödeyemez hale geldiğini ve yaşam standartlarının oldukça düştüğünü belirtti. Örneğin, İstanbul’da ortalama kira bedeli 24 bin 989 TL, Ankara’da 21 bin 247 TL ve İzmir’de 23 bin 728 TL olarak belirlenmiştir. Emeklilerin ortalama maaşlarının ise 12 bin 500 TL olduğu göz önüne alındığında, bu durumun ne kadar zorlayıcı olduğu açık bir şekilde ortaya çıkıyor. İktidarın, halkın üzerine yük bindirm