Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Adalet Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi görüşüldü. Bu oturumda, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, milletvekillerinin sorularını yanıtlama fırsatı buldu. İlgili konuşmalarda, Bakan Tunç, yargı alanındaki yeni düzenlemelere ve bu alandaki mevcut duruma dair önemli bilgiler sundu.
Bakan Tunç, Türkiye’nin yargı sisteminin herkesin yargısı olduğunu belirterek, Türkiye’de 25 bin hakim ve savcı bulunduğunu ifade etti. Ayrıca 11 milyon 845 bin derdest dosyanın mevcut olduğunu ve bu yıl içerisinde 12 milyon 113 bin dosyanın karara bağlandığını vurguladı. Bu rakamların, Bakanlık tarafından alınan önlemler sayesinde birikmiş dosyaların yavaş yavaş eritildiğini de gösterdiğini dile getirdi.
Adaletin tecellisi için ön şartın hukuk devleti olduğunu belirten Tunç, bunun için de kuvvetler ayrılığının önemli olduğunu belirtti. Meclis’in, yargının güçlendirilmesine yönelik düzenlemeler yaptığına dikkat çekti. Bakan Tunç, mevcut Yargı Reformu Strateji Belgesi üzerinde çalıştıklarını ve bu belgenin toplumun farklı kesimlerinin görüşlerinin alınarak hazırlandığını söyledi. Ayrıca, hazırladıkları taslak çalışmasının yakında kamuoyuyla paylaşılacağına dair bilgi verdi.
Fiziki Yapılar ve Teknolojik İyileştirmeler
Bakan Tunç, adaletin sağlanmasında fiziki yapının önemine vurgu yaparak, mevcut mahkeme binalarının teknolojiyle donatılması için kararlılıklarını sürdüreceklerini belirtti. Ayrıca, 2002 yılında 9 bin olan hakim savcı sayısının artan iş yükü doğrultusunda artırılması gerektiğini ifade etti. Tunç, hakim-savcı adaylığı sisteminin sürelerinin uzatılması gerektiğinden de bahsetti. Mezun olan hukukçuların, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nı geçtikten sonra 3 yıl süren Hakim-Savcı Yardımcılığı dönemine tabi olacağını açıkladı.
Yargı ve Demokrasinin Değeri
Bakan Tunç, Dünya Adalet Projesi’nin hukukun üstünlüğü endeksinde Türkiye’nin alt sıralarda yer almasından duyduğu endişeyi dile getirerek, bu tür organizasyonların bağımsız olmadığını iddia etti. Türkiye’deki reformların bu endekse yansımadığını, objektif kriterlere dayanmadan yapıldığını savundu. Tunç, bağış yapan ülkelerin daha ön planda olduğunu ve Türkiye’nin, kendi adalet sisteminin doğru bir şekilde sunulması gerektiğini belirtti.
Yargı Bağımsızlığı Üzerine Veriler
Yargı bağımsızlığına dair bilgiler veren Tunç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına uyum oranlarının Türkiye’nin aleyhinde büyük bir düşüş gösterdiğine dikkat çekti. AİHM’in 2012-2023 yılları arasında verdiği ihlal kararlarını paylaşarak, Türkiye’nin uyum oranın genel ortalamanın üzerinde olduğunu vurguladı.
Ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) bireysel başvuru istatistiklerine de değinen Tunç, Türkiye’nin 641 bin 541 bireysel başvuru aldığını, bunlardan 535 bin 153’ünün sonuçlandırıldığını ve 76 bin 394 hak ihlali kararı verildiğini ifade etti. İhlal kararlarının çoğunun makul sürede yargılanma hakkından kaynaklandığını belirtti. Buna karşılık, AYM kararlarına uyum oranlarının oldukça yüksek olduğunu belirtti.
Siyasi Tartışmalar ve Eleştiriler
CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in Esenyurt Belediye Başkanıyla ilgili cezaevi ziyareti talebinin Adalet Bakanlığı tarafından değerlendirildiğini söyleyen Tunç, ziyaretin yasal prosedürler çerçevesinde yapıldığını belir
