Son yıllarda, Türkiye’deki akaryakıt sektörü, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın düzenlemeleriyle önemli değişikliklere sahne oldu. Bakanlık tarafından açıklanan vergi borçluları listesi, birçok akaryakıt firmasının isimlerinin yer almasıyla dikkat çekti. Bu durum, sektördeki kayıt dışı faaliyetlerin önlenmesine yönelik mücadelenin ne denli önemli olduğunu gösterdi.
Akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kayıtlarının güvenli bir şekilde tutulmasına yönelik ilk düzenlemeler 2003 yılında hayata geçirilmişti. Ancak, zaman içerisinde bu sistemdeki suiistimallerin varlığı, yeni tedbirlerin alınmasını zorunlu kıldı. Bu bağlamda, akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güvenliği artırıldı. Cihazlar, dışarıdan müdahaleye kapalı olan ve anında bilgi paylaşımı yapabilen yeni nesil sistemlerle değiştirildi. Bu gelişmeyle birlikte, satışların kaydedilmesi sürecinde yapılan müdahale girişimleri engellenmiş oldu.
Ayrıca, akaryakıt istasyonlarındaki tüm satışlara ilişkin bilgiler, anlık olarak ilgili otoritelere iletilmeye başlandı. Bu süreçte, faturaların malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı an itibarıyla düzenlenmesi gibi önemli yasal düzenlemeler de hayata geçirildi.
TEMİNAT UYGULAMASI GETİRİLDİ
Bunların yanı sıra, akaryakıt piyasasında faaliyet gösteren dağıtıcılardan ve bayilerden lisans alanlardan teminat alınması uygulaması da başlatıldı. Teminat verilmemesi durumunda faaliyet durdurulması yönünde yenilikler yapıldı. Bu adım, sektörde finansal sürdürülebilirliği artırmaya yönelik önemli bir katkı sağladı. Örneğin, 2018 yılında 120 civarında olan lisans sahibi dağıtıcı sayısı, alınan tedbirler neticesinde 35’e düştü.
Dışarıdan müdahale ile satışların kayıt altına alınmasının engellenmesi ve verilerin değiştirildiği veya silindiği durumlar artık vergi kaçakçılığı kapsamında değerlendiriliyor. Bu tür düzenlemeler, akaryakıt sektöründe hapis cezasının yanı sıra lisans iptalleri ve geçici durdurma kararı gibi önemli yaptırımları da beraberinde getiriyor.
SAHA DENETİMLERİ YAPILDI
Sektörde disiplin sağlamak adına, lisans başvurularının yalnızca vergi borcu ve idari ceza borcu ödenmişse kabul edileceği yönünde düzenlemeler de yapıldı. Ayrıca, dağıtıcıların aldıkları akaryakıtı başka bir dağıtıcıya satmaları da yasaklandı. Bunun yanı sıra, faturanı malın teslim edildiği anda düzenlenmesi şartı getirildi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) da kurumsal denetimler açısından önemli tedbirler aldı ve bayi denetim sisteminin uygulanması için gerekli yetkilendirmeleri sağladı. Bu yılın ilk on ayında, akaryakıt ve LPG istasyonlarında 4 bin 475 mükellef ile 53 bin 396 pompadaki 293 bin 966 tabanca denetlendi.
ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİNE GEÇİLECEK
Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka bilgilerinin yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlarına otomatik iletilmesi için Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) üzerinde çalıştığını açıkladı. Bu sistem, plaka bilgilerini elle yazmadan otomatik olarak cihazlarla buluşturacak ve böylece hatalı fiş düzenlenmeleri önlenecek.
Yeni sistem, 1 Ocak 2025 itibarıyla vergi mükellefleri için zorunlu hale gelecek. Ayrıca, 1 Temmuz 2025 itibarıyla, yeni satın alınan sıfır taşıtların kayıta tabi olanlar için de uygulanacak. Bu geliştirme, akaryakıt istasyonlarındaki vergi kayb
