Columbia Üniversitesi’nden araştırmacılar, 2004 yılında gözlemlenen dev bir magnetar patlamasının kayıtlarını inceledi. O dönem tam olarak çözülemeyen gama ışını sinyali, bilim insanlarının geliştirdiği teorik modelle neredeyse örtüştü. Bu sinyalin, ağır elementlerin oluşumunu gösteren bir iz olduğu düşünülüyor. Magnetar patlamaları, astronominin en ilginç ve karmaşık olayları arasında yer alıyor.
Magnetarlar, süpernova sonrası oluşan nötron yıldızlarının çok güçlü manyetik alanlara sahip özel türleridir. Bu yıldızların bazen meydana gelen patlamaları, devasa enerjiler açığa çıkarır. Bir çay kaşığı kadar magnetar maddesi, Dünya’da yaklaşık 1 milyar ton ağırlığındadır. Bunun yanında, magnetarların yüzeylerinde ‘yıldız sarsıntıları’ meydana gelir ve bu olaylar sırasında oldukça büyük miktarda enerji açığa çıkar. Araştırmacılar, bu büyük patlama esnasında yıldızın kabuğundan maddenin fırlatıldığını ve bu maddenin gerekli koşullar altında altın gibi elementlere dönüşebileceğini düşünüyor. Bu tür bir dönüşüm, evrende ağır elementlerin oluşturulmasında önemli bir rol oynamaktadır.
NASA, 2027’de fırlatmayı planladığı COSI (Compton Spektrometresi ve Görüntüleyici) teleskobu ile dev magnetar patlamalarını incelemeyi hedefliyor. Bu gözlem, astrofizikçilere altın ve diğer ağır elementlerin kökeni hakkında daha kesin bilgiler elde etme fırsatı sunacaktır. Geliştirilen bu yeni araç sayesinde, magnetarların patlamalarından çıkan maddelerin kimyasal bileşimlerine dair daha fazla bilgi edinilmesi bekleniyor.
Araştırmayı değerlendiren uzmanlar, elde edilen verilerin umut verici olduğunu ifade etse de henüz kesin bir kanıt sunmadıklarını belirtti. Magnetarların karmaşık yapısı nedeniyle her bir patlamanın altın üretmeyebileceği ifade edildi. Bu noktada, bilim insanları magnetarların iç yapısı ve patlama dinamikleri üzerine daha detaylı çalışmalar yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Böylece, bu devasa yıldızların evrendeki ağır element oluşumundaki rolü daha net bir şekilde anlaşılabilecek.
