Fareler üzerinde yapılan bu etkileyici çalışmada, bağışıklık sisteminin saldırılarına karşı direnç sağlayan hücrelerin, özellikle tip 1 diyabet gibi hastalıkların tedavisinde yeni bir çığır açabileceği ortaya konulmuştur. Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin pankreas beta hücrelerini hedef alarak insülin üretimini durdurması sonucu meydana gelir. Bilim insanları, kök hücrelerden elde edilen beta hücreleri ile bu kaybı telafi etmeye çalışsalar da, bu hücrelerin bağışıklık sistemi saldırılarına maruz kalması, ciddi bir engel oluşturmaktadır.
Hastalar, nakledilen hücreleri korumak amacıyla bağışıklık baskılayıcı ilaçlara ihtiyaç duymakta; ancak bu ilaçlar, ciddi enfeksiyon riskleri ve organ hasarları gibi yan etkilerle birlikte gelmektedir. Bu nedenle, daha etkili ve güvenli bir çözüm arayışları sürmektedir.
KORUYUCU HÜCRELERİN TASARIMI
California Üniversitesi (UCSF) araştırmacıları, bağışıklık sistemi hücrelerini “koruyucu hücreler” olarak tasarlamayı başardılar. Bu özel hücreler, saldırgan T hücrelerini engelleyen bir molekül salgılayarak nakledilen hücreleri koruyor. Ayrıca, bağışıklık sisteminin iltihabı tetikleyen kimyasal sinyallerini nötralize eden bir protein üreterek iltihap seviyesini azaltmakta ve kendi sayılarını artırarak savunmayı güçlendirmektedirler.
FARELERDE BAŞARILI SONUÇLAR
Araştırmada, kök hücrelerden elde edilen beta hücreleri farelere nakledilmiş ve sonra bu hücreler saldırgan T hücreleri ile hedef alınmıştır. Koruyucu hücreler enjekte edilen farelerde, nakledilen beta hücreleri en az 35 gün boyunca sağlam kalmış ve insülin üretmeye devam etmiştir. Oysa koruyucu hücrelerin verilmediği farelerde beta hücreleri hızla yok olmuş ve işlevlerini kaybetmiştir.
HEDEFİ BELİRLEME ZORLUĞU
Araştırmanın bir sonraki aşaması, koruyucu hücrelerin yalnızca nakledilen beta hücrelerini hedef almasını sağlamak olacaktır. Şu anki tasarımda, bu hücrelerin vücutta başka yerlerde yanlışlıkla aktive olma riski bulunmaktadır. Bu durum, kanserli veya enfekte olmuş hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından temizlenmesini engelleyebilir.
Bu yenilikçi yöntem yalnızca diyabet tedavisi için umut taşımakla kalmayıp, aynı zamanda iltihap kaynaklı diğer otoimmün hastalıkların tedavisinde de potansiyel vaat etmektedir. Araştırmacılar, Crohn hastalığı, romatoid artrit ve multipl skleroz gibi hastalıklar için bu koruyucu hücre yaklaşımını test etmeyi planlamaktadırlar.
Ek olarak, aynı araştırma ekibi tasarladıkları T hücrelerini beyin tümörlerini hedef almak amacıyla da kullanmıştır. Bu hücreler, sağlıklı beyin hücrelerine zarar vermeden tümör hücrelerini etkili bir şekilde yok etme başarısını göstermiştir.
İNSAN DENEMELERİNE YILLAR VAR
Araştırmacılar, bu yenilikçi koruyucu hücrelerin insanlarda uygulanabilmesi için daha fazla test ve çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu ifade etmektedirler. Ancak bu yöntem, iltihap kaynaklı hastalıkların hedefe yönelik tedavisi için yeni bir dönem başlatma potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla, bilim dünyası bu konuda daha fazla çalışmayı heyecan
