Türkiye, Suriye iç savaşının başlangıcından yaklaşık bir yıl sonra, 26 Mart 2012 tarihinde Şam Büyükelçiliği’ni kapatmaya karar verdi. Bu karar, başkentte artan güvenlik kaygıları ve şiddet olayları sebebiyle alındı. Dönemin Büyükelçisi Ömer Önhon, diğer diplomatlarla birlikte Ankara’ya geri çekildi. Türkiye, Suriye’deki yeni yönetimin yaptığı açıklamalarda, elçiliklerini yeniden açma sözü veren ülkeler arasına dahil edildi. Ancak Türkiye, 12 yıllık kapalı durumdaki elçiliğin açılması için uygun şartların oluşmasını bekleyeceğini ifade etti.
Suriye Kurtuluş Hükümeti, 12 Aralık’taki açıklamasında, Şam’da büyükelçiliklerini tekrar açacak ülkelere teşekkür etti. Bu ülkeler arasında Mısır, Irak, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Ürdün, Oman ve İtalya’nın yanı sıra Katar ve Türkiye de bulunuyor. Söz konusu ülkelerin, Suriye Kurtuluş Hükümeti’ne büyükelçiliklerini yeniden açma konusunda güvence verdikleri bildirildi.
Ancak, Ankara’dan bu konuda henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, konu hakkında 10 Aralık 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, “Ona bakacağız. Şartların oluşmasını bekleyeceğiz” ifadelerini kullandı. Bu durumda Türkiye’nin elçiliği açma konusunda acele etmeyeceği, özellikle Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki yeni yönetimle ilgili gelişmeleri takip edeceği yorumları yapılmaktadır.
Bunun yanı sıra, büyükelçiliğin yeniden açılması için gerekli olan teknik ve lojistik çalışmaların da zaman alacağı beklentisi var. Ayrıca, yeni Şam Büyükelçisi ile görev yapacak diğer diplomatların da belirlenmesi gerektiği ifade ediliyor.
Büyükelçilik Mart 2012’de Kapatıldı
Türkiye, elçiliğini 26 Mart 2012’de kapatırken, bu durum Beşar Esad yönetiminin uluslararası alanda siyasi olarak izole edilmesine yönelik bir mesaj olarak da algılandı. Türkiye, Suriye iç savaşının patlak verdiği 15 Mart 2011 tarihinden itibaren Esad yönetimiyle birtakım temaslar yürütmüş ve sorunun çözümü için muhalefetle uzlaşmanın sağlanmasını teşvik etmişti.
Ancak Esad yönetiminin uzlaşma yolları yerine askeri müdahaleye yönelmesi, Türkiye ile Şam arasındaki ilişkilerin tamamen kopmasına yol açtı. Türkiye, bu süreçte Suriye muhalefetine ev sahipliği yaparak destek sağlamış ve Esad rejiminin devrilmesi amacıyla çeşitli çabalar sarf etmiştir.
