İsrailli elçilik görevinde bulunan hahamlar, Azerbaycan’ın İbrahim Anlaşmaları’na dâhil edilmesini talep etmek üzere ABD Başkanı Donald Trump’a bir mektup gönderdi. Bu talep, Azerbaycan’ın İsrail ile ABD arasındaki askeri ve ticari ilişkilerini önemli ölçüde artırabileceği anlamına geliyor. Kudüs merkezli Jerusalem Post’un aktardığına göre, söz konusu mektup, birçok önde gelen haham tarafından imzalandı.
Bu girişime öncülük eden isimler arasında Simon Wiesenthal Merkezi’nin kurucusu Haham Marvin Hier ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde görev yapan kıdemli haham Eli Abadi bulunmaktadır. Abadi, aynı zamanda Trump’ın damadı ve İbrahim Anlaşmaları’nın mimarı olarak öne çıkan Jared Kushner ile yakın dostluğuyla biliniyor. Mektubu imzalayan diğer önemli bir isim ise Amerika ve Kanada Rabinik İttifakı’nın hahamlar mahkemesi başkanı Aryeh Ralbag’dır.
Jerusalem Post’un haberine göre, bu ittifak, yaklaşık iki yüz ultra-Ortodoks haham ve Siyonist hahamlar örgütünü içinde barındırıyor. Hahamlar, mektuplarında anlaşmalara katılan ülkelerin ABD’den geniş çaplı teşvikler ve siyasi destek aldığını vurguladı. Mektupta, “İsrail’in en güvenilir Müslüman stratejik ortaklarından biri olan ve son otuz yıldır ABD’nin Orta Doğu’daki önemli müttefiklerinden biri olan Azerbaycan’ın Washington tarafından destek görmediğine” dikkat çekildi.
‘TÜM BASKILARA RAĞMEN İSRAİL’İ DESTEKLEDİ’
Azerbaycan, İsrail ile olan ticari ilişkilerini geliştirmeye devam ederken, ABD tarafından uygulanan 907. Bölüm kapsamındaki yaptırımlara tabi olmaktadır. Hahamlar, mektuplarında Azerbaycan’ın uzun süredir İsrail’in güvenilir bir dostu ve stratejik ortağı olduğunu ifade etti. “907. Bölüm’ün kaldırılması, bu dostluğu tanıma adına önemli bir jest olacaktır” şeklinde ifadelere yer verildi.
Trump’ın 2017’deki yemin töreninde konuşan Haham Marvin Hier, Azerbaycan’ın İbrahim Anlaşmaları’na dahil edilmesinin, “Anlaşmaların önemini güçlendireceğini ve din ya da siyasi farklılıklar gözetmeksizin, karşılıklı saygı ve iş birliğine dayalı ittifakların gelişebileceğini göstereceğini” belirtti. Haham Eli Abadi ise Azerbaycan’ın İsrail’in en önemli enerji tedarikçilerinden biri olduğunu ve Doğu ile Batı arasında stratejik bir köprü görevi gördüğünü vurguladı.
Mektupta, “Azerbaycan, hiçbir dış etki olmadan üç on yıl önce İsrail’in güvenilir bir müttefiki oldu ve Müslüman dünyasının baskılarına rağmen her durumda İsrail’i destekledi” ifadesi yer aldı.
‘ÜLKENİN VİZYONUNDA VAR’
Hahamlar, Azerbaycan’ın laik bir devlet olarak, Şii çoğunluklu Müslüman toplumlar içinde benzersiz bir örnek teşkil ettiğini ifade ettiler. Ülkedeki Yahudi toplumunun refah içinde yaşadığına dikkat çeken hahamlar, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in, “Yahudilere yönelik saygı ve kardeşlik, yerel geleneğin ayrılmaz bir parçasıdır” sözlerine atıfta bulundu.
Mektupta, “Sayın Başkan, politikalarınız ve vizyonunuz, Orta Doğu’da devrim niteliğinde değişimler yaratıyor. İsrail’in bölgedeki güvenliğinde temel taşlardan biri olan ve ABD’ye bağlılığını kanıtlamış bir müttefik olan Azerbaycan’ın anlaşmalara dahil edilmesi, daha istikrarlı bir bölgesel barışın inşasına katkı sağlayacaktır” denildi.
