2023 yılının ilk dokuz ayında Türkiye genelinde vatandaşlar, TÜVTÜRK araç muayene istasyonları aracılığıyla yalnızca 10-15 dakikalık bir işlem için toplamda 15 milyar TL’nin üzerinde bir ücret ödemek zorunda kaldılar. Bunun yanı sıra, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından araç muayene istasyonlarına dair açılan ihale süreci ise tartışmalara yol açtı. ÖİB, iki ayrı bölge kapsamında araç muayene istasyonlarının inşası, bakımı ve işletilmesi hizmetlerini özelleştirecek bir ihale ilanı yayımladı. Bu ihaleye göre, 1’inci ve 2’nci Bölge’deki araç muayene istasyonlarının yapım, bakım ve işletilmesi hizmetleri, ilgili kanun çerçevesinde, işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar yöntemiyle imtiyaz hakkı verilerek 20 yıl süreyle özelleştirilecektir.
Ancak, ihaleye katılmayı planlayan firmaların, en az 5 yıl süreyle araç muayene sektöründe işletici veya alt işletici olarak faaliyet göstermiş olmaları ve son beş yıl içinde toplamda en az 1 milyon aracın muayene işlemini gerçekleştirdiklerini belgelerle kanıtlamaları gerektiği belirtilmiştir. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, bu şartların ihaleyi çok dar bir çerçeveye hapsedeceğini vurguladı. Karasu, “Bu sektörde yalnızca TÜVTÜRK gibi tekel bir imtiyaz sahibi şirketin bulunması da göz önüne alındığında, bu ihale ‘adrese teslim’ bir ihale değil midir?” şeklinde eleştirilerde bulundu.
VATANDAŞ ZARARLI ÇIKTI
Karasu, TÜVTÜRK’ün muayene rakamlarıyla ilgili daha fazla bilgi almak amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na bir soru önergesi sundu. Bu önergesinde, TÜVTÜRK’ün araç muayene istasyonları için 2007 yılında 552 milyon 150 bin dolara 20 yıllık işletim hakkı satın aldığını hatırlatan Karasu, sektördeki tekel durumunun oluşturduğu haksız rekabet ortamının dolayısıyla vatandaşların zarar gördüğüne dikkat çekti. Bu durum, muayene işlemleri sırasında ortaya çıkan işlem sürelerinin kısalığı ve yüksek ücretlerle birleşince, vatandaşların karşılaştığı maliyetin artmasına neden olmuştur.
Katılım koşulu tartışma yarattı
Ulaş Karasu, verdiği soru önergesinde ayrıca, “İhaleye katılım koşulu olarak neden ‘en az 5 yıl süreyle araç muayene sektöründe işletici veya alt işletici olarak faaliyet göstermiş olmak’ ve ‘beş yıllık bir periyot içerisinde en az toplam bir milyon adet aracın muayene işlemini gerçekleştirmek’ gibi zorlayıcı bir koşul belirlenmiştir?” diyerek bu katılım koşullarının önemli ölçüde tartışma yarattığına işaret etti. Özellikle böyle sıkı şartların, sektöre yeni girişimlerde bulunmayı isteyebilecek şirketlerin önünde engel oluşturacağı ve sonuç olarak mevcut tekel durumunun daha da pekişmesine neden olacağı ifadelerine yer verildi.
