New York Üniversitesi’nden (NYU) nörobilimci Lanxin Ji, insan yaşamının en kritik dönemlerinden biri olan doğumun öncesi ve sonrası dönemlerde beyinde meydana gelen değişimlerle ilgili önemli bilgiler sunmayı hedefleyen bir araştırma gerçekleştirdi. Ji, bu süreçte hala büyük bir bilgi eksikliği olduğunu belirterek, bu çalışmanın bu boşluğu doldurmak adına önemli bir adım olduğunu ifade etti. Çalışma, insan beyninin gelişimi üzerine yeni perspektifler sunmayı amaçlıyor.
Araştırma, doğum öncesi yaklaşık 6. aydan başlayarak 126 fetüs ve doğum sonrası ilk 3 ay içinde 58 yenidoğan üzerine gerçekleştirilen beyin taramalarını içeriyor. Daha önce bu dönemler ayrı ayrı incelenmişti, ancak bu çalışma doğum geçişi sürecini bir bütün olarak ele alıyor. Bu yaklaşım, beyin gelişiminin dinamiklerini daha iyi anlamayı mümkün kılıyor.
Sonuçlara göre, doğum sonrası ilk haftalarda beynin farklı bölgelerinde bağlantıların hızla arttığı gözlemleniyor. Özellikle motor kontrol, nefes alma ve sindirim gibi hayati yaşam fonksiyonlarını düzenleyen ilkel subkortikal bölgelerde yoğun bir büyüme tespit edildi. Ayrıca, frontal lob ile beynin her iki tarafındaki duyusal-motor bölgeler arasında yeni sinirsel köprülerin oluştuğu saptandı. Bu bulgular, doğum sonrası dönemde beynin daha karmaşık ve işlevsel hale geldiğini gösteriyor.
Araştırmacılar, doğumdan önce beynin daha “yerel” ağlarla çalıştığını, fakat doğumun ardından bu yerel ağların daha geniş bir iletişim ağına dönüşmeye başladığını belirtiyor. Bu genişleme, beynin duyusal verileri işleme ve motor kontrolü sağlama kapasitesini büyük ölçüde artırırken, ilerleyen dönemlerde bazı bağlantıların budanması ve daha verimli yolların güçlendirilmesiyle devam ediyor.
Araştırma ekibinin lideri Moriah Thomason, “Doğum, yalnızca beynin büyümesini değil, aynı zamanda tamamen dönüşümünü ifade eden bir aşama,” diyor. Bu bulgular, gelecekte beyin gelişiminde cinsiyet, prematürite ve doğum öncesi olumsuzluklar gibi faktörlerin etkisini inceleyecek çalışmalara zemin hazırlıyor.
Bu önemli çalışma, insan beyninin doğum sırasında ve sonrasında nasıl geliştiğini anlamada büyük bir adım olarak PLOS Biology dergisinde yayımlandı. Araştırmacılar, bu bulguların insan gelişimi ve bilişsel davranış üzerine gelecekteki çalışmalara ilham kaynağı olacağına inanıyor. Araştırmanın sonuçları, beyin gelişimi, plastikliği ve erken yaşam dönemlerinin kritik önemi hakkında daha derinlemesine anlayış sağlamayı amaçlıyor.
