Son iki yılın enflasyon verilerine bakıldığında, lokanta ve restoranlar bu süreçte zam oranlarıyla dikkat çeken sektörler arasında yer alıyor. Maliyet artışı yüzde 65’e yaklaşırken, dışarıda yemek yemekten vazgeçmeyen tüketiciler, menülerini küçültmeye ve tabakları paylaşarak yemek yemeye yöneldiler. 23 milyar dolarlık bir ciroya sahip olan bu sektör, geçen yıl 2 milyon kişiye istihdam sağladı. Tüketici sayısında bir değişiklik gözlemlenmezken, harcamalarda yüzde 20’lik bir artış kaydedildi. Tüketiciler, restoranlarda sipariş çeşitlerini ikiyle sınırlı tutup, tabaklarını paylaşarak tüketim alışkanlıklarını değiştirdiler. Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, 2024 yılının zorlu geçtiğini ve pandemi sonrası ekonomik krizin yeme içme sektöründeki davranış değişikliklerine neden olduğunu belirtti.
HARCAMALAR DÜŞTÜ
Demirer, tüketicilerin dışarı çıkma alışkanlıklarını sürdürdüğünü vurgulayarak şöyle devam etti: “Günlük ziyaretçi sayısında kayda değer bir düşüş gözlemlenmezken, kişi başı harcamalarda ciddi bir azalma yaşandı. 2024 yılında, önceki yıl ile aynı marka ve lokasyonlarda ziyaretçi sayılandırma açısından benzer bir performans sergilerken, kişi başı TL harcamaları sadece yüzde 15-20 oranında artış gösterdi. Ancak, maliyet girdilerinin gıda, personel, kira ve enerji masraflarında artış oranı yüzde 60-65 seviyelerinde. Hane halkı ve kurumsal misafirlerin satın alma gücünün düşmesinden dolayı daha az tüketim görmekteyiz. Üç tabaklı bir yemek deneyimi olan başlangıç, ana yemek ve tatlı yerine, çoğunlukla iki tabak tercih edilir hale geldi; bu durum, paylaşım odaklı hizmet anlayışını da artırdı.”
Fahiş fiyat uygulamalarından uzak durun
Demirer, bu dönemde kâr marjlarının en düşük seviyelere düştüğünü ifade ederek fahiş fiyat uygulayan restoranlar hakkında önemli açıklamalarda bulundu: “Maliyetlerin yüksek seviyelerde olduğu bu dönemde, bazı fırsatçı işletmelerin basiretsizlik ve yeterince hesap kitap yapmadan çeşitli fiyat uygulamaları, durumu daha da kötüleştiriyor ve kamuoyunda fahiş fiyat algısını arttırıyor. Misafirlerin yapması gereken tek şey, bu tür fahiş fiyat uygulayan işletmeleri tespit edip, bir daha gitmemek; böylelikle bu işletmelere cebir uygulamış olacaklar. Ayrıca, bu deneyimleri eş ve dostlarıyla paylaşarak onları da bilinçlendirmeleri büyük önem taşıyor.”
