Son zamanlarda yapılan bir keşif, ünlü belgesel yapımcısı David Attenborough‘dan adını alan yeni bir mantar türünü gün yüzüne çıkardı. Bu ilginç mantar, örümcekleri zombiye benzer bir şekilde etkileyerek onlara saldırabiliyor. BBC‘nin doğa programı Winterwatch çerçevesinde yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkan bu bilgi, doğa bilimcileri ve belgeselcilerin dikkatini çekti.
Haber kaynağı Nieuwsblad‘in reportajına göre, Winterwatch programının yapımcıları bu mantar türü ile 2021 yılında Kuzey İrlanda‘daki bir mağara sisteminde karşılaştılar. Mantara, David Attenborough’a bir “saygı duruşu” niteliğinde Gibellula attenboroughii ismini verdiler. Bu ad, Attenborough’un doğaya olan katkılarına ve belgesel çalışmalarıyla sağladığı farkındalığa bir teşekkür olarak görülmekte.
Mantar, Böceğin İçinden Çıkarak Yeni Konakçılara Bulaşıyor
Bu parazit mantar, özellikle mağara ortamlarında bulunan küre örümceği ve mağara örümceği türlerine tutunmuş bir şekilde yaşamaktadır. Enfekte olmuş örümceklerin davranışları, Brezilya yağmur ormanlarında bulunan “zombi karıncaları” olarak adlandırılan canlılara benzer bir yapıda gözlemlenmektedir. Ophiocordyceps cinsine ait mantarların karıncalar üzerindeki etkisi, bu canlıların önce yuvalarını terk etmesi, ardından dışarıda ölmeleri ve nihayetinde mantar sporlarının yayılmasıyla gerçekleşir. Bu süreçte mantar, örümceğin vücudu içinden çıkarak yeni konakçılara geçiş yapmayı sağlar.
Gibellula attenboroughii türü örümceklerin etkilenmesi durumunda, araştırmacılar bu örümceklerin mağara duvarlarına veya tavana yapıştığını gözlemlediler. Önemli bir bulgu olarak, bu örümceklerin enfekte olmadan önce alıştıkları yuvalarını ve ağlarını terkettiği kaydedildi. Bu durum, bu mantarın yaşam döngüsü ve enfeksiyon sürecleri hakkında daha fazla bilgi edinilmesine olanak sağlıyor.
2021 yılında Winterwatch programında ilk kez görülen bu mantar, Fungal Systematics and Evolution dergisinde yayımlanan bir çalışma ile yeni bir mantar türü olarak doğrulandı. Araştırma, CAB International‘dan Harry Evans liderliğindeki bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Bilim insanları, bu yeni keşfedilen mantarın Ophiocordyceps gibi davranış değiştiren maddeler üretip üretmediği konusunu daha detaylı bir şekilde incelemek adına çalışmalarını sürdürüyor.
Ayrıca, bu mantarın örümcek popülasyonları üzerinde uzun vadeli etkilerini de araştırmak, ekosistem üzerindeki yansımalarını değerlendirmek adına oldukça önemli bir adım teşkil ediyor. Doğada meydana gelen bu tür etkileşimler, ekosistem dengeleri açısından dikkatle incelenmesi gereken konulardır. Özellikle parazitler ve konakçıları arasındaki ilişkilerin, doğal seleksiyon süreci ve evrim üzerindeki etkileri açısından büyük bir öneme sahip olduğu unutulmamalıdır.
