Sahte dövizle mücadele, Türkiye’de giderek önem kazanan bir konu haline gelmiştir. Dolaşımda bulunan sahte paraların engellenmesi amacıyla bankaların döviz sayma, sahte döviz kontrol ve ATM makinelerinin güncellemeleri sürekle devam etmektedir. Bu süreçler, hem tüketici güvenini artırmak hem de devletin mali istikrarını korumak için kritik bir rol oynamaktadır.
Ancak bankalar arasında sahte dövize karşı alınan tedbirlerde farklılıklar gözlemlenmektedir. 2009 yılından önce basılmış dolar banknotlarının kabul edilmemesi, bu farklılıkların en belirgin örneklerinden biridir. Özellikle bazı bankalar, 2009 ve öncesi 50 ve 100 dolarlık banknotların alımını, para sayma ve ATM makinelerindeki yazılım güncellemeleri tamamlanana kadar durdurmuştur. Bu bankalar şu an sadece yeni baskı 100 dolarları kabul etmektedir.
Bu süreçteki uygulamalar çeşitli bankaların yüksek tutardaki dövizleri nakit olarak kabul etmemesi ya da 50 dolarlık banknotları basım yılına bakmaksızın almaması gibi durumlardan kaynaklanmaktadır. Kamu bankaları, tüketiciyi koruma ve mağdur etmeme perspektifiyle bu durumu ele almaktadır. Bankacılık sektörü yetkilileri, herhangi bir banka şubesinden alınan dolarlarda sahte olma ihtimalinin bulunmadığını vurgulamaktadır.
SAHTE BANKNOTLARLA MÜCADELE DEVAM EDİYOR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da banknot sahteciliği ile etkin bir mücadele yürüterek, ilgili adli mercilerle koordinasyon içinde çalışmalara devam etmektedir. TCMB, sahte banknotların tespitinde etkinliği artırmak amacıyla çeşitli sistemler geliştirmiştir. Bu bağlamda, 1 Ocak 2016 tarihinde hayata geçirilen Sahte Banknot İzleme Sistemi (SBİS), Türkiye genelindeki banknot sahteciliğinin yakından izlenmesini sağlamaktadır. Bu sistem, kolluk kuvvetleri ile banknot sahteciliği olayları arasında bağlantılar kurarak daha etkili bir mücadele yürütme imkanı sunmaktadır.
SBİS, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü’nün ilgili birimlerine de hizmet vermektedir. Bu sistemle banknotlar üzerindeki güvenlik özelliklerinin ne düzeyde sahteciliğe maruz kaldığı tespit edilerek takip edilmektedir. Ayrıca, TCMB’nin internet sitesinde sahte olduğundan şüphelenilen bir banknot ile karşılaşıldığında yapılması gerekenlere dair bilgilere yer verilmiştir. Bu şekilde hem bankaların tedbir alması hem de vatandaşların bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir.
