Araştırmalar, yılanların ölçekli derisinin, primatların bu tehlikeli canlıları hızla algılamalarında kritik bir görsel ipucu olduğunu ortaya koymuştur. Bu bağlamda yapılan çalışma, ilk kez gerçek yılan veya amfibi görmemiş üç Japon makak maymunu (Macaca fuscata) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Maymunlar, ödüle dayalı bir tanımlama oyununda yılan ve semender fotoğraflarına maruz kalmışlardır. Beklenen sonuçlar doğrultusunda, maymunlar yılan fotoğraflarına, semender fotoğraflarına kıyasla çok daha hızlı tepki vermiştir.
Ancak ilginç bir bulgu, semender fotoğraflarına yılan derisi kaplaması eklendiğinde, maymunların bu görüntülere de aynı hızda tepki vermeleriydi. Bu durum, araştırmacıların yılan derisinin primatlar için güçlü bir görsel tetikleyici olduğuna dair çıkarımda bulunmalarına neden olmuştur. Araştırmanın başındaki Kawai, “Primatlar ve insanlar yılanları hızla tanıyabilir, ancak bu görsel farkındalığın ana unsuru daha önce bilinmiyordu” diyerek önemli bir noktayı vurgulamıştır. Bu bulgular, yılanların pullu cildinin primatların tehlikeyi sezme mekanizmasında belirleyici bir rol oynadığını göstermektedir.
HER YIL 94 BİN KİŞİNİN ÖLÜMÜNE YOL AÇIYOR
Primatların görsel sistemlerinin yılanları hızla tespit edebileceği şekilde evrimleşmiş olması, hayatta kalmaları açısından büyük bir avantaj sağlamaktadır. Zira yılanlar, insanlar için hâlâ en büyük tehditlerden biri olup, dünya genelinde her yıl yaklaşık 94 bin ölüm yılan ısırıkları nedeniyle gerçekleşmektedir. Bu sayı, dikkate alındığında köpekbalığı saldırılarının yalnızca 2023 yılında 14 ölüme yol açtığı göz önüne alındığında yılanların tehlikesinin büyüklüğünü gözler önüne sermektedir.
Ayrıca, insan bebeklerinin yedi aylıkken dahi yılanlara karşı beyin tepkileri gösterdiği bilinmektedir. Bu bulgu, insanların yılanları algılama yeteneğinin doğuştan geldiğini ve primatlarla ortak bir evrimsel geçmişe dayandığını düşündürmektedir. Kawai, “Bu sonuçlar, primatların görsel sisteminin yılanları daha hızlı ve güvenilir şekilde tespit edecek şekilde evrimleştiğini destekleyen yılan tespit teorisiyle tutarlıdır” diyerek araştırmanın önemini vurgulamıştır.
Bu araştırma, primatların tehlike sinyallerini nasıl algıladığına dair önemli veriler sunmaktadır. Özellikle yılan derisinin doğrudan tehdit oluşturmamasına rağmen, primatlarda güçlü bir tehlike algısı yarattığı tespit edilmiştir. İnsanlarda yapılacak benzer çalışma, bu ortak evrimsel mekanizmanın daha net bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, bu araştırma yalnızca primatların görsel algı sistemleri hakkında değil, aynı zamanda insan beyninin tehlikeyi nasıl algıladığına dair yeni bilgiler sunmaktadır. Kawai ise, bu tür çalışmaların hayvanlar ve insanlar arasındaki ortak evrimsel bağlantıları anlamada önemli bir rol üstlendiğini belirtmektedir.
