Avrupa Birliği (AB) Savunma Bakanları ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, 1000. gününe ulaşan Ukrayna’daki savaş bağlamında 2023 yılında Brüksel’de bir araya geldi. Toplantının temel gündem maddesi, Ukrayna’ya yönelik askeri yardımların artırılması ve Avrupa’nın savunma sanayisinin güçlendirilmesi üzerinde yoğunlaştı. Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov, toplantıya video konferans yoluyla katılım sağladı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bu toplantıyı Kaja Kallas’a devretmeden önce son başkan olarak gerçekleştirdi. Borrell, toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, “Bu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in hayal bile edemeyeceği bir durum. İki haftada Kiev’e girmeyi ve Ukrayna’nın rejimini değiştirmeyi planlıyordu. Ancak 1000 gün sonra Ukraynalılar hâlâ direniyor,” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
ABD KESERSE, AB ÜSLENMELİ
Borrell, savaşın başlangıcından bu yana Avrupa’nın savunma sanayisi üretiminde %30’luk bir artış olduğunu belirtti. Ancak bu artışın yetersiz olduğunu vurguladı. “Ukrayna’ya desteği artırmamız elzem, fakat bu sadece mühimmat ve silah üretimi ile sınırlı kalmamalıdır,” diyen Borrell, Avrupa’nın savunma kapasitesini genişleterek NATO içerisinde stratejik yetenekler inşa etmesi gerektiğini ifade etti.
Borrell, “Avrupalılar savunma konusunda sadece bir fabrika olmaktan çok daha fazlasını yapmak zorundadır. NATO, Avrupa’nın savunmasını organize ederken, Avrupalılar kendi güvenlik sorumluluklarını da üstlenmelidir,” dedi. Ayrıca, ABD’nin Ukrayna’ya desteğini kesme ihtimaline karşı Avrupa’nın bağımsız karar alabilmesinin çok kritik olduğunu söyledi.
ABD’nin uzun menzilli silahların Ukrayna tarafından kısıtlı biçimde Rus topraklarında kullanımı konusundaki iznine dair sorular yönelten Borrell, bu konunun toplantıda ele alınacağını ve “Ukraynalıların kendi topraklarını savunmak için Rusya topraklarında Ruslar ile savaşmasına izin vermek tamamen uluslararası hukuka uygundur,” açıklamasında bulundu.
SİLAH KISITLAMALARI KALKMALI
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, 1000. güne rastlayan toplantının sembolik öneminin altını çizdi. Rusya’nın yanında Çin, İran ve Kuzey Kore’nin bulunduğu bir koalisyona dikkat çeken Rutte, Ukrayna’ya teslim edilen silahlara kısıtlamaların olmaması gerektiğinin en doğru karar olduğunu vurguladı. Ancak bu kararın AB ülkelerinin kendi inisiyatiflerine bağlı olduğunu da ekledi.
Rutte, NATO ve AB’nin savunma stoklarını yenilemek ve birlikteliği güçlendirmek için çalıştığını belirtti. Avrupa’nın savunma sanayisindeki artan üretim kapasitesine rağmen daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini ifade etti. Borrell ise, Avrupa’nın sadece “tepki veren” bir aktör olamayacağı ve bağımsız bir güvenlik politikası geliştirmesi gerektiğinin altını çizdi. Borrell, “Avrupalılar, oturup Amerikalıların ne yapacağını bekleyip tepki vermekle yetinemez,” dedi.
Toplantıda AB ülkelerinin Ukrayna’ya verdikleri silahların kullanımına yönelik mevcut kısıtlamaların kaldırılması da tartışıldı. Borrell, bu adımın Avrupa’nın savunma kapasitesini artıracak ve Ukrayna’ya daha etkili destek sunmasını sağlayacak önemli bir gelişme olduğunu ifade etti. Toplantı, Ukrayna savaşının 1000. gününde Avrupa’nın güvenlik
