2024 yılı itibarıyla ABD’nin 47. Başkanı olarak Donald Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte, Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemleri başta olmak üzere ABD-Türkiye ilişkilerinin geleceği üzerine olumsuz etkileri olabilecek iki önemli isim, kabineye katılacak. Trump’ın Dışişleri Bakanı olarak ataması beklenen Marco Rubio, Türkiye’nin S-400’ler konusundaki tutumunu eleştiren bir profil çiziyor. Ayrıca, Türkiye’nin bir NATO üyesi olarak yeterince etkin olmadığını savunan Mike Waltz ise, Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak Trump’ın ekibinde yer alacağı tahmin ediliyor.
Her iki isim de, Donald Trump’ın ilk döneminde ve Joe Biden’ın hükümetinde Türkiye’ye karşı sert eleştiriler ve yaptırım çağrılarıyla öne çıkmışlardır. Özellikle Türkiye’nin Suriye ve Irak’taki askeri operasyonlarını kınamış ve ekonomik yaptırımların uygulanması gerektiğini savunmuşlardır. Bu bağlamda, Mike Waltz’un özellikle Türkiye’ye yönelik YPG’ye verdiği destek ve Türk hükümetinin NATO görevlerini yerine getirememesi konusunu gündeme getirmesi dikkat çekmektedir.
MIKE WALTZ’UN YAPTIRIM ÇAĞRILARI
Mike Waltz, ABD özel kuvvetleri bünyesinde “Yeşil Bereliler” olarak da bilinen birim altında görev yapmış bir isimdir. Türkiye’nin Suriye’deki YPG/PKK hedeflerine yönelik operasyonlarını sert bir şekilde eleştirmiştir. 2019 yılının Ekim ayında, Kuzey Suriye’de gerçekleşen Türkiye’nin askeri operasyonları sonrası, Türkiye’ye karşı yasal yaptırımlar içeren bir tasarıyı Temsilci Liz Cheney ile birlikte sunmuştur.
Waltz, YPG’nin IŞİD ile mücadeledeki rolünün önemini vurgulayarak, “Türkiye’nin Suriye’deki operasyonlarını hafifletmek için yapabileceğimiz her şeyi yapmalıyız” ifadesini kullanmıştır. Ayrıca, Türkiye’nin ABD’nin düşmanlarıyla olan ilişkilerinden duyduğu rahatsızlığı belirtmiş ve özellikle Rusya ile olan işbirliklerini eleştirerek bu durumun NATO üyeliği ile bağdaşmadığını savunmuştur.
Bununla birlikte, Waltz, Türk yetkililer ile diplomatik görüşmeler yapmaya da teşvik etmiştir. Ağustos 2021’de Türkiye’nin ABD Büyükelçisi Hasan Murat Mercan ile gerçekleştirdiği görüşmede ikili ve bölgesel meseleler üzerine tartışmalarda bulunmuştur. Ayrıca, 2022 Pekin Kış Olimpiyatları’nın ABD tarafından boykot edilmesi gerektiğini savunmuş ve bu gerekçeyi Sincan’daki Uygur Türklerine yönelik baskılarla ilişkilendirmiştir.
MARCO RUBIO’NUN GÖRÜŞLERİ
Marco Rubio ise Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri çıkarlarına ve NATO taahhütlerine aykırı bir dış politika izlemesine yönelik eleştirileriyle dikkat çekmektedir. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri satın almasını NATO güvenliği açısından ciddi bir tehdit olarak nitelendirmiştir. Rubio, “Eğer Türkiye, ABD müttefiki olarak devam etmek istiyorsa, bu doğrultuda hareket etmelidir” şeklinde bir ifadede bulunmuştur.
Ayrıca, Rubio, Türkiye’nin YPG’yi hedef alan Suriye’deki askeri operasyonlarını kınamış ve bu tür adımların bölgesel istikrarı tehdit ettiğini ifade etmiştir. 2021 yılında Başkan Joe Biden’a Türkiye’ye karşı siyasi baskı yapılması yönünde iki parti senatörleri tarafından imzalanmış bir dilekçe sunmuştur. Bu dilekçede, Türkiye’nin Azerbaycan’a askerî yardımda bulunmasını eleştirmiştir. Rubio, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Türkiye’nin iç ve dış politika uygulamalarını da sürekli bir şekilde sorgulamaktadır.
Marco Rubio, Türk hükümetinin muhalefeti baskı altına aldığını ve demokratik kurumları zayıflattığını da vurgulamaktadır. Mayıs 2017’de, Senatör Bob Menendez ile birlikte Donald Trump’a Türk lideri Erdoğan ile bu konuların görüşülmesi gerektiğini belirtmiştir.
