Türkiye’de iktidarın akaryakıtta vergi kaçağını önlemek amacıyla benzinin pompalara çip takma zorunluluğunu gündeme getirmesi üzerine çeşitli detaylar ortaya çıkmaya başladı. Bu durum, iktidarın yakın müttefiklerine yeni gelir kaynakları yaratma çabalarının bir parçası olarak yorumlanıyor. Sistem henüz devreye girmeden, akaryakıtta zam yapılması ise dikkat çekici bir gelişme oldu. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) olarak adlandırılan sistemde, başlangıçta belirlenen kayıt süresi bir ay uzatıldı. Yıl sonuna kadar kayıt yaptıran araç sahipleri 2 bin 172 lira ödeyecekken, 31 Ocak 2025 tarihine kadar kayıt yaptıranlar ise 3 bin 97 lira ödeme zorunluluğu ile karşı karşıya kalacaklar.
61.9 MİLYAR LİRA BEKLENİYOR
Uygulama, vatandaşların cebinden büyük bir miktar çekecek gibi görünüyor. Pompa başına zam yapılması planlanan Yeniden Değerleme Oranı’nın yüzde 43 olarak belirlendiği iddiaları ortaya atıldı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, yaptığı açıklamada, akaryakıt istasyonlarına ilişkin hedeflenen gelir miktarının 43 milyar 440 milyon lira iken, zamlar nedeniyle bu rakamın 61 milyar 945 milyon liraya çıkmasının beklendiğini kaydetti. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarına 5 milyar lira kadar bir maliyetin yükleneceği ve sistemin toplam maliyetinin 67 milyar lira olacağı ifade edildi. Yavuzyılmaz, “Vatandaşın iliğini kuruttular,” ifadeleriyle durumu eleştirdi.
Akaryakıt vergi kaçağını önleme bahanesiyle yapılan uygulamanın, aslında bir soygun düzenine yol açtığını ifade eden Yavuzyılmaz, mevcut benzin istasyonlarında bulunan Taşıt Tanıma Sistemi ve çiplerin atıl duruma getirileceğini belirtti. Yeni çiplerin takılması için mevcut olanların çöpe atılacağı, ayrıca çip taktıran araçların yeniden satılması durumunda, yeni sahibinin tekrar çip taktıracağını vurguladı. Bu durumun tasarımındaki temel sıkıntı, mevcut sistemin neden entegre edilmediği olarak öne çıkıyor.
Parayı Önce Ticari Araçlar Ödeyecek
Sistemin ilk aşamasında 8 milyon ticari araca, daha sonra 20 milyon araca “Taşıt Tanıma Birimi” ve 8 bin akaryakıt istasyonuna “Taşıt Tanıma Okuyucusu” adı altında çip takılacağı bilgisi verildi. Ayrıca, 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren piyasaya sürülecek yeni sıfır araçların da bu çipten muaf tutulmayacağı belirtiliyor. Kayıt işlemleri için 31 Aralık 2024 tarihine kadar başvuranlar 2 bin 172 lira ödeyecekken, 1 Ocak – 31 Ocak 2025 tarihleri arasında kayıt yaptıran kişi ve kuruluşlar, Yeniden Değerleme Oranı zammı nedeniyle 3 bin 097 lira ödeyecekler.
Bu kapsamda uygulamanın tutarları ve süreleri, iktidarın ekonomik politikalarındaki değişikliklere dair eleştirilerin artmasına yol açarken, vatandaşın mali yüklerinin nasıl daha da artacağına dair soru işaretleriyle dolu bir durum ortaya çıkıyor.
