“`html
Rus enerji şirketi Gazprom, Moldova’nın 1 Ocak’ta Ukrayna ile olan anlaşmayı uzatmayı reddetmesi ve borçlarını ödememesi nedeniyle hem Avrupa’ya hem de Moldova’ya doğal gaz sevkiyatını durdurdu. Gazprom ile Moldova enerji şirketi Moldovagaz arasındaki önceki anlaşma uyarınca, doğal gaz Transdinyester bölgesine Ukrayna üzerinden tedarik ediliyordu. Ancak, bu bölge uzun yıllar Rusya tarafından desteklenmesine rağmen, gaz akışının kesilmesi, kış mevsiminde büyük sorunlar yaşamasına neden oldu.
Transdinyester bölgesinin, doğal gaz sevkiyatının durması sonrası ciddi elektrik kesintilerine maruz kalması, bölgedeki işletmelerin faaliyetlerini durdurmasına ve yerel halkın zor durumda kalmasına yol açtı. Moldova, gazı 2022 yılından beri borsadan satın alırken, Rusya’yı Transdinyester’deki gaz krizini kışkırtmakla suçladı. Moskova ise, bu durumun Ukrayna ve Kişinev’in kararlarıyla bağlantılı olduğunu ileri sürdü.
“MOLDOVA BORCU YASAL YOLLARLA TAHSİL ETMELİ”
Moldova enerji şirketi Moldovagaz’ın Başkanı Vadim Çeban, AA muhabirine verdiği demeçte, ülkede doğal gaz tedariki konusunda yaşanan durumu açıkladı. Çeban, Gazprom’dan doğal gaz almayı 2022’de sonlandırdıklarını, gazı artık Romanya’nın emtia borsasından satın aldıklarını belirtti. Transdinyester bölgesinde ise, Rus gazının 1 Ocak’a kadar tedarik edildiğini ifade etti. Gazprom ile 2021 yılında imzalanan 5 yıllık sözleşmenin detaylarını paylaşan Çeban, gazın Türk sınırından Bulgaristan ve Romanya üzerinden sevkiyatının teknik olarak mümkün olduğunu ancak asıl problemin bölgenin gazın piyasa değerini karşılamasında yattığını vurguladı.
Çeban, Gazprom’un Moldova’ya olan borçlarının, 1990’lar, 2000’ler, 2010 ve 2013 dönemlerine ait olduğunu söyleyerek, 2016 yılından bu yana herhangi bir borcun bulunmadığını öne sürdü. Gazprom’un bu borcu yasal yollarla mahkemeye taşımadığını belirtirken, gaz sevkiyatının durdurulmasını doğru bulmadığını ifade etti. Moldova’nın diğer kısmına gaz tedarikinin devam ettiğini belirterek, insani bir kriz yaşanmaması için sorunların alternatif yollarla çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Transdinyester’e gaz tedarikinin alternatif yollarını önerdiklerini ancak olumlu yanıt alamadıklarını belirten Çeban, Moldova yönetiminin, bölgeye gaz tedarik etme konusunda istekli olduğunu ancak Transdinyester yönetiminin kendi taleplerinde ısrarcı olduğunu söyledi.
“JEOPOLİTİK RİSKLER ETKİLİ”
Moldova’daki “Laf” haber portalının Müdürü Vitaliy Gaydarji, Rusya’nın Moldova’ya gaz arzını durdurmasının ekonomik ve siyasi sebepleri olduğunu ifade etti. Gaydarji, Moldova’nın Avrupa Birliği ile yakınlaşmasının, Rusya için Kişinev’e baskı kurma aracı haline geldiğini belirtti. Gazın durdurulmasının resmi gerekçesi borç olsa da, arkada yatan jeopolitik nedenlerin daha önemli olduğunu kaydetti. Gaz arzının durdurulmasının, Moldova ve Ukrayna’ya karşı bir cezalandırma stratejisi olduğunu öne sürdü.
Transdinyester bölgesinin gaz kesintisinden ciddi şekilde etkilendiğini anlatan Gaydarji, bölgenin sözü geçen yöneticilerinin Moldova hükümetinin sunduğu destek teklifini reddettiğini aktardı. Gazın kesilmesiyle beraber elektrik krizinin de patlak verdiği, bu durumun bölgedeki işletmeler üzerinde olumsuz etkiler yarattığı kaydedildi. Ayrıca
