Birleşmiş Milletler (BM) Suriye İnsani Yardım Koordinatörü Adam Abdelmoula, 2023 yılının Ekim ayında, New York’taki BM Genel Merkezi’nde gerçekleştirilen günlük basın toplantısına, Şam’dan çevrim içi olarak katılım sağladı. Toplantıda Suriye’deki güncel gelişmelere dair önemli bilgiler veren Abdelmoula, “Aralık 2024 itibarıyla, toplamda 1,2 milyon kişinin memleketlerine geri döndüğünü” ifade etti. Bu geri dönenler arasında 885 binin ülke içinde yerinden edilmiş kişiler ve 302 bininin ise mülteciler olduğunu belirtti.
Adam Abdelmoula, Suriye’nin kuzeybatısında, ülke içindeki yerinden edilmiş kişiler arasında sadece 100 bininin geri dönebildiğini belirtti. Bu durumun ciddi bir sorun olduğunu vurgulayan Abdelmoula, özellikle temel hizmetlerin eksikliği, güvenlik riskleri ve vatandaşların eksik yasal belgeleri gibi faktörlerin bu geri dönüşleri kısıtladığını aktardı. Özellikle, bu bölgelerdeki insanların, güvenli bir yaşam alanı bulmaları ve temel ihtiyaçlarını karşılamaları adına gerekli koşulların sağlanmaması bu durumu daha da zorlaştırıyor.
Bu bağlamda, BM yetkilileri, Suriye’deki insani durumun düzeltilmesi için uluslararası toplumun daha fazla katkıda bulunması gerektiği konusunda hemfikir. Abdelmoula’nın aktardığı verilere göre, insani yardımlara olan ihtiyaç sürmekte ve bu ihtiyaçlar karşılanmadığı takdirde geri dönüşlerin daha da azalacağı öngörülmekte. Ayrıca, Suriye’de hizmet sunan insani yardım kuruluşlarının, mevcut koşullar altında işlerini sürdürebilmek için çeşitli zorluklarla karşı karşıya kaldığı da dikkat çekici bir husus.
Yerinden edilme durumu Türkiye, Lübnan, Ürdün gibi komşu ülkelerde de belirgin bir şekilde hissedilmekte. Suriye’den kaçan mültecilerin büyük bir kısmı bu ülkelere sığınmış durumda. BM, bu mültecilerin durumlarının iyileştirilmesi ve geri dönüşlerinin kolaylaştırılması adına çeşitli projeler geliştirmekte, ancak bunun yanında uluslararası destek gerektiğini her fırsatta vurgulamaktadır.
Sonuç olarak, Suriye’deki insani durum oldukça çetrefilli bir hal almakta. Adam Abdelmoula’nın açıklamaları, bu krizin çözümü için uluslararası iş birliğine ihtiyaç duyulduğunu ve ülkedeki insani yardımların hızının artırılması gerektiğini işaret ediyor. Şu an itibarıyla, Suriye’de geri dönüşlerin artış göstermesi, yalnızca güvenli bir ortamın yaratılması ile mümkün gözükmektedir ve bu nedenle herkesin üzerine düşeni yapması gerekmektedir.
