Sırbistan’da Protestolar ve Sonik Silah Kullanımı İddiaları
Sırbistan’da son haftalarda devam eden protestolar sırasında polisin askeri bir “sonik silahı” protestoculara karşı kullandığı ileri sürülüyor. Protestolar, Novi Sad tren istasyonunun çatısının çökmesi sonucu yaşanan ölümlerle başlamıştı. Yetkililer, böyle bir silahın kullanıldığını reddetse de, sosyal medyada yayılan görüntüler, protestocuların aniden sessizleşip kaçıştığını gösteriyor ve bu da sonik silahın kullanıldığı yönündeki iddiaları güçlendiriyor.
Muhalefet temsilcileri ve insan hakları grupları, uluslararası alanda yasaklı olan ve özellikle Çin hükümeti tarafından protestolarda kullanılan sonik silahların acil durumlarda kullanılmasını sert bir dille kınadı. Protestolar, çeşitli şehirlerden yüz binlerce vatandaşın katılımıyla devam ederken, Kamu Meclisi Arşivi’ne göre protestolara katılan kişi sayısının 275 bin ile 325 bin arasında olduğu bildirildi. Sırbistan hükümeti ise bu rakamı 107 bin olarak açıkladı.
Hükümet Tehditleri ve Protestoların Artışı
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, protestolar başlamadan önce güvenlik güçlerine protestoculara karşı güç kullanma yetkisi verilmesi gerektiğine dair uyarılarda bulunmuştu. Vučić, “Beni devirmek istiyorsanız, öldürmek zorunda kalacaksınız” şeklinde bir ifade kullanarak, hükümetin sert tutumunu net bir şekilde ortaya koydu.
Protestocular arasında yer alan Dušan Simin, Deutsche Welle’ye verdiği röportajda, olay anının korkutucu olduğunu belirtti. Simin, “Ses, sanki cumhurbaşkanlığı binasından bir uçak iniş yapıyormuş gibi geliyordu. Kaçamıyorduk, ne yapacağımızı bilmiyorduk. İnsanlar içgüdüsel olarak sokağa bir şey geleceğini düşünüp kenara doğru koşmaya başladı; hepimiz üst üste düştük” dedi. Belgrad Güvenlik Politikası Merkezi, yaşananları “barışçıl protestoculara karşı yasaklı silahların hukuksuz ve insanlık dışı kullanımı” olarak nitelendirdi. Kurum, akustik cihazların ve benzeri silahların kullanılmasının Polis Kanunu’na aykırı olduğunu açıkladı.
Ses Silahı Kullanımı Tartışmaları
Balkan haber kanalı N1’e konuşan askeri analist Aleksandar Radić, olayların bir ses silahı veya uzun menzilli akustik cihaz (LRAD) kullanımı nedeniyle yaşandığını iddia etti. Radić, “Tüm göstericiler barışçıl bir şekilde 15 dakikalık saygı duruşundayken, bu silah kullanıldı. Bu eylemin tek amacı, kaba kuvvetle güç gösterisi yapmak ve halka duyulan nefreti göstermektir” açıklamasında bulundu.
Ses silahlarının, orta-yüksek frekansta sirene benzer ses yayarak, hedef alınan kişilerin dengelerini bozup etkisiz hale getirdiği ve işitme kaybına yol açtığı biliniyor. Olayların yaşandığı sırada protestocuların aniden kaçışmaları, LRAD’ın kullanıldığına dair spekülasyonları artırdı. Bununla birlikte çok sayıda protestocunun işitme kaybı ve baş dönmesi nedeniyle hastanelere başvurduğu da rapor edildi.
Sırbistan Devlet Kanalı RTS’ye konuşan Vučić, hukuki makamlardan protestolar sırasında ses silahlarının kullanıldığına dair iddialara yanıt vermelerini istedi. “Adalet Bakanlığı ve savcılığına sesleniyorum. Bu silahı kullananları yargılasınlar. Kullanılmadığını biliyoruz ama yine de incelensin” şeklinde konuşarak olayı aydınlatma çağrısında bulundu. Olaydan sonra Belgrad’daki hastanelerin, çok sayıda kişinin hastaneye gitmesiyle ilgili iddiaları yalanladığı
