Bu günlerde yapılan araştırmalar, Akdeniz’in su buharlaşma sürecinin oldukça ilginç bir şekilde iki aşamada gerçekleştiğini ortaya koymuştur. İlk aşama, yaklaşık 35.000 yıl önceye uzanan bir dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde, Akdeniz ve Atlantik Okyanusu arasındaki su akışı, Cebelitarık Boğazı üzerinden kısıtlanmış ve bu durum, su akışının azalmasına neden olmuştur. Bu süreç, tuz birikimini hızlandırarak suyun buharlaşma oranını artırmıştır.
İkinci aşamada ise Akdeniz, tamamen izole hale gelmiştir. Bu süreç, su seviyesinin bazı bölgelerde 2.1 kilometreye kadar düştüğü tahmin edilmektedir. Özellikle Doğu Akdeniz’de su seviyesindeki büyük düşüşler, tuz birikiminin yoğunlaşmasına yol açmıştır. Araştırmacılara göre, bu aşamada su seviyesinin düşmesiyle Sicilya Boğazı’ndaki su altı yükseltisi açığa çıkmış ve bu da Afrika ile Avrupa arasında bir kara köprüsü oluşturmuştur. Böylece, Akdeniz’in doğu ve batı bölümleri ayrılmıştır.
Bu dramatik su kaybı, yalnızca Akdeniz’i değil, aynı zamanda tüm bölgeyi etkilemiştir. Araştırmalara göre, bu dönemdeki su çekilmesi, küresel ölçekte yağış ve iklim modellerinde değişikliklere neden olmuştur. Özellikle bu süreç, deniz seviyelerinin düşmesi ve çevredeki karasal alanların kuruması ile yüzey basıncının değişmesine yol açmıştır.
Günümüzde, Cebelitarık Boğazı’nın genişliği ve derinliği, Akdeniz’in su seviyesini korumakta önemli bir rol oynamaktadır. Eğer bu bağlantı olmasaydı, bilim insanlarına göre Akdeniz’in su seviyesi her yıl yaklaşık yarım metre azalıyor olacaktı. Bu durum, bölgenin ekosistemi ve iklim dengesi üzerinde kritik bir etki yaratabilirdi.
MSC (Mediteranean Sea Crisis) olarak bilinen bu yaşam döngüsünün etkisi, Zanclean Sel Olayı olarak bilinen bir süreçle tersine dönmüştür. Zanclean Sel Olayı sırasında Atlantik Okyanusu’nun suları, Akdeniz’i yeniden doldurmuştur. Ancak yeni yapılan çalışma, MSC’nin yalnızca Akdeniz’i değil, tüm bölgenin biyolojik, jeolojik ve iklimsel evrimini de etkilediğini göstermektedir. Bu bulgular, bölgedeki yaşam koşullarının ve atmosferin nasıl değiştiği konusunda önemli bilgiler sunmaktadır.
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden (CNRS) Giovanni Aloisi liderliğindeki araştırma ekibi, bu bulguların Akdeniz bölgesi ve çevresindeki biyolojik ve jeolojik evrime dair önemli ipuçları sunduğunu vurgulamaktadır. Araştırmanın sonuçları, Nature Communications dergisinde yayımlanmıştır. Bu bulgular, Akdeniz’in geçmişi ve geleceği hakkında daha geniş bir anlayış sağlamakta ve bölgedeki doğal süreçlerin dinamiklerini keşfetmeye olanak tanımaktadır.
