Sağlık Profesyonelleri için Stratejik Plan – WHPA’nın Öncelikleri ve Değerleri
Türkiye’de sağlık meslek örgütlerinin ülkemiz koşullarına göre yapması gereken bir stratejik planı anlatacağım.
Dünya Sağlık Asamblesi (WHA) 77. kez toplandı. Toplantı 27 Mayıs-1 Haziran 2024 tarihleri arasında Cenevre’de yapıldı, ana tema “Herkes için sağlık, sağlık için herkes” idi.
WHA, dünyada sağlığın konuşulduğu en üst düzey organ. Katılımcılar arasında Dünya Sağlık Profesyonelleri İttifakı (WHPA) altında toplanan sağlık meslek profesyonellerinin birlikleri de var. WHPA, dünyadaki diş hekimlerini (FDI), hemşireleri (ICN), eczacıları (FIP), fizyoterapistleri (WP) ve hekimleri (WMA) temsil eden küresel kuruluşları bir araya getiriyor ve 130’dan fazla ülkede 41 milyondan fazla sağlık profesyoneli adına konuşuyor. İşte bu WHPA toplantıda 2024-2027 için stratejik planını açıkladı.
ÖNCELİKLER
Herkese daha iyi sağlık hizmetleri için meslek profesyonellerinin iş birliği stratejik planın amacını oluşturuyor. Dünyanın tüm sağlık çalışanları herkesin eşit, nitelikli, kanıta dayalı hizmetlere erişiminin önemini hatırlatıyor, bunun için önümüzdeki üç yılın önceliklerini tarif ediyor.
Birincisi sürdürülebilir sağlık insan gücünün oluşturulması. Birlikler, sağlık emek gücünün yetiştirilmesi, planlanması ve düzgün çalışma koşullarının sağlanması aşamalarının tümünde yaşamsal öneme sahip olduklarını bildiriyor ve ona uygun davranma kararlılığını ifade ediyor.
İkincisi sağlık sistemlerinin kuvvetlendirilmesi. İyi yetişmiş sağlık meslek profesyonellerinin de zamanında ve doğru bakımı sağlayarak, çözümler üreterek sistemin temel bir parçası olması gerektiği vurgulanıyor.
Üçüncüsü mesleklerarası iş birliğinin sağlanması. Farklı mesleklerden sağlık çalışanlarının aldıkları eğitim ve pratikleri ile kendilerini ortak çalışma konusunda geliştirmelerinin önemi anlatılıyor.
Sağlık meslek birlikleri bu öncelikleri gerçekleştirebilmek için savunuculuk, iletişim, eğitim, liderlik ve araştırma alanlarında görevler almaları gerektiğini belirtiyor.
DEĞERLER
Ortak hedeflere ulaşılabilmesi için birlikte hareket edebilmek önemli. Sağlık meslek profesyonellerinin hizmet alan halkı da yanlarına alıp karar vericileri yönlendirebilecek, kararlarını etkileyebilecek bir güç olabilmeleri gerekiyor.
Sağlığı bir hak olarak gören, hizmetlere erişimde hakkaniyeti ve doğruluğu savunan mesleki pratiğin sağlanması gerekiyor.
Sağlık çalışanlarını bağlayan etik ilkeler ve bunları ortaya koyan belgeler var. Bunlara ve uluslararası insani kanunlara uymak esas.
Sağlık hizmetlerinde çalışanların eğitimlerinden çalışma koşullarına, yaptıkları işe kadar farklılıkları, eşitlikleri ve kapsayıcılıkları var. Burada hakkaniyet, uygunluk ve çalışma barışının temini hem kendileri hem de sağlık hizmeti alanlar için çok önemli. Karşılıklı saygı ve iş birliği temelinde çalışma doğru sağlık hizmetlerinin mutlak koşulu. Sağlık çalışanlarının güvene dayalı, destekleyici ilişkiler kurması öğrenmelerini ve kendilerini geliştirmelerini sağlıyor.
Kuşkusuz tüm bunların yapılabilmesi demokrasi ve barış ortamını gerektiriyor. Bizde bunlar olmayınca tüm kurumların çalışması iş birliğinden uzak, diyaloğun olmadığı, birbirinden yararlanılmayan bir hâle dönüşüyor. Burada iktidardaki iradenin tutumu kritik. Örnek vereyim, Dünya Sağlık Örgütü 2022’de WHPA ile sağlık insan gücünün desteklenmesi ve halk sağlığı sorunlarını birlikte ele alabilmek için bir iş birliği belgesine (Memorandum of Understanding) imza attı. Ne kadar işe yaradığı tartışılabilir, ancak bunlar yapılabiliyor, bizde ise Sağlık Bakanlığı dört yıldır TTB ile görüşmeyi bile reddediyor. 2014 yılında Mehmet Müezzinoğlu’nun Bakanlığı döneminde Sağlık Bakanlığı ile TTB arasında başlatılan ve karşılıklı fikir alışverişini sağlayan düzenli görüşme kanalı ne yazık ki devam ettirilemedi.
Bir hafta sonra TTB Büyük Kongresi ve seçimleri var. Haklarımız, evrensel ilkeler doğrultusunda iyi hekimlik yapabilmemiz, siyasi iktidardan bağımsız meslek ve meslek örgütü, demokratik, laik, emeğin değerinin bilindiği, barış içinde bir ülke için hekimlerimize çok iş düşüyor. Lâyıkıyla yapacaklarını hep birlikte göreceğiz.
