Beşar Esad’ın iktidarını kaybetmesinin ardından, Rusya’nın Suriye’nin kuzeyindeki cephe hatlarından ve El Nusayriye Dağları’ndaki bazı askeri karakollardan geri çekildiği bildirilmektedir. Ancak, dört Suriyeli yetkili, Rusya’nın Lazkiye’deki Hmeymim hava üssü ve Tartus’taki deniz üssü gibi stratejik tesislerini terk etme niyetinde olmadığını belirtmiştir. Esad ailesinin Moskova ile uzun yıllara dayanan güçlü ittifakı ve Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) tarafından yönetimin ele geçirilmesi, Rusya’nın bu üsleri terk edebileceği düşüncesini ortaya çıkarmıştır. Rusya, HTŞ’nin taarruzu sırasında bu üsleri kullanarak, muhalif milislere yönelik operasyonlar gerçekleştirmiştir.
Son gelişmeler, Rusya’nın Suriye’den tamamen çekildiği izlenimini doğurmakla birlikte, gerçeğin bu kadar net olmaktan uzak olduğu anlaşılmaktadır.
DİPLOMATLAR KAÇTI
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Hmeymim hava üssünden bir Rus askeri uçağı ile Şam’dan bazı Rus, Belarus ve Kuzey Kore diplomatlarının tahliye edildiğini duyurmuştur. Ancak, bakanlık Rusya’nın Şam Büyükelçiliği’nin faaliyetlerine devam ettiğini vurgulamaktadır. Belarus Dışişleri Bakanlığı, tüm Belaruslu diplomatların Suriye’den çekildiğini doğrulamıştır. Suriyeli askeri kaynaklar, Moskova’nın ön cephelerden ve birkaç bölgeden ağır silahlarını ve üst düzey Suriyeli subaylarını geri çektiğini bildirmektedir. Buna rağmen, bu kaynaklar, Rusya’nın Lazkiye ve Tartus’taki üslerini terk etme planı olmadığını da ifade etmektedirler.
Bir Suriyeli üst düzey askeri yetkili, “Bazı ekipmanlar ve üst düzey subaylar Moskova’ya geri gönderiliyor, ancak mevcut amaç Suriye’deki Rus güçlerini tek bir noktada toparlayarak duruma göre bir eylem planı çizmek” şeklinde açıklamada bulunmuştur.
MÜZAKERELER DEVAM EDİYOR
HTŞ’nin geçici hükümetine yakın bir yetkili, Rus askeri varlığı ve Esad hükümeti ile Moskova arasında gerçekleştirilen geçmiş anlaşmaların henüz müzakere edilmediğini belirtmiştir. Bu yetkili, “Bu konu gelecekteki görüşmelere bırakıldı ve nihai kararı Suriye halkı verecek,” demiştir. Ayrıca, Rusya’nın geçici hükümetle iletişime geçtiğini eklemiştir.
Kremlin, Rusya’nın Suriye’deki üsleri ile ilgili olarak yeni hükümetle müzakereler yürütmekte olduğuna dair bilgi vermiştir. Rusya Savunma Bakanlığı ise konuyla ilgili yorum yapmayı reddetmiştir. Bir Rus kaynağı, Moskova’nın üslerinden çekilmeyeceğini ve geçici hükümetle olan görüşmelerin halen sürdüğünü belirtmiştir.
ÜSLERİN ÖNEMİ
Rusya’nın Suriye’deki üsleri, bu ülkenin Akdeniz üzerindeki varlığını sürdürebildiği tek tesislerdir. Tartus’ta bir deniz üssüne ve Hmeymim’de bir hava üssüne sahip olan Rusya, sıcak denizlere ulaşımını bu stratejik üslerden sağlamaktadır. Bu nedenlerle Rusya, yıllar boyunca Esad rejimini desteklemiş ve Suriye’ye askeri ve ekonomik yardımlar sunmuştur. Esad dönemi Suriye ordusuna ait tüm askeri ekipmanlar, Sovyet dönemine veya Rusya Federasyonu dönemine ait askeri teçhizatlardan oluşmaktadır.
