Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalar, uluslararası ticaretin giderek daha karmaşık bir hale geldiğine dikkat çekmektedir. Türkiye, küresel ticaret sistemine entegre bir ülke olarak 2024 yılının ilk 10 ayında, yaklaşık 6 milyon beyanname ile 500 milyar dolarlık dış ticaret işlemi gerçekleştirmiştir. Bu veriler, Türkiye’nin dış ticaretindeki yoğunluğun ve kapsamın büyüklüğünü gözler önüne sermektedir.
Bakanlık, dış ticaret işlemlerinin en hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesi amacıyla çeşitli önlemler alındığını vurgulamıştır. Bu kapsamda, cari gümrük işlemlerinin mümkün olan en kısa sürede tamamlanması hedeflenirken, geçmiş dönemlerde yapılan beyanların doğruluğu ve geçerliliği de sürekli olarak kontrol edilmektedir. Sonradan ve 2’ncil kontrol denetimleri aracılığıyla firmaların geçmişe dönük dış ticaret işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığı araştırılmaktadır. Ek olarak, işlemleri tamamlanmış gümrük beyannameleri Ticaret Bakanlığı tarafından düzenli olarak incelenmekte ve şüpheli görülen belgeler detayıyla tekrar ele alınmaktadır.
Ticaret Bakanlığı, hem sonradan kontrol denetimlerinde hem de 2’ncil kontrol çalışmalarında riskli beyanname ve firmaları tespit etmek için ileri analitik teknikler kullanmaktadır. Bu sayede, yüz binlerce firma ve milyonlarca beyanname arasından riskli olanların ayıklanması mümkün olmaktadır. Bu metot, hem kamu gelirlerinin korunmasında hem de ticaretin düzgün bir şekilde yürütülmesinde büyük bir rol oynamaktadır.
2024 yılı itibarıyla gerçekleştirilen sonradan ve 2’ncil kontrol denetimlerinin sonuçları da dikkat çekicidir. Ticaret Bakanlığı müfettişleri, 2024 yılının ilk 10 ayında 234 firmanın sonradan kontrol denetimine tabi tutulduğunu bildirmiştir. Ayrıca, 2’ncil kontrol incelemeleri sürecinde toplamda 7 bin 692 adet gümrük beyannamesi için ek tahakkuk ve ceza kararları alınmıştır. Bu bağlamda, sonradan ve 2’ncil kontrol denetimlerinin sonuçları neticesinde, 2024 yılının ilk 10 ayında yaklaşık 5,7 milyar lira tutarında ek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenmiştir. Bu sayede, kamu gelir kaybının önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Bakanlık, bu çalışmalarını sürdüreceğini ifade etmektedir ve bu konuda hiçbir zaman hız kesmeyeceğinin altını çizmektedir.
Sonuç olarak, Türkiye’nin uluslararası ticareti daha güvenli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturmak için attığı adımlar, ticaretin daha düzenli bir şekilde yürütülmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Ticaret Bakanlığı’nın uygulamaya koyduğu son kontroller ve denetimler, iç ticareti düzenlerken aynı zamanda kamu gelirlerini de korumaktadır. Gelecek dönemlerde bu tür kontrol ve denetimlerin devam edeceği öngörülmektedir.
