Amerika Birleşik Devletleri’nin Utah eyaletindeki Fishlake Ulusal Ormanı’nda yer alan Pando, yaklaşık 43 hektarlık bir alanı kaplayan ve yaklaşık 47.000 genetik olarak özdeş kavak gövdesinden oluşan devasa bir organizmadır. Bu olağanüstü organizmanın yaşı, 16.000 ila 80.000 yıl arasında tahmin edilmektedir. Pando, birbirine bağlı tek bir kök sistemi ile oluşan kavak gövdelerinden meydana gelmesi sayesinde biyolojik olarak nadir bir yapıdadır.
Görüntü itibarıyla pek çok bireysel ağaç gibi görünen bu yapılar, aslında hepsi ortak bir kök sisteminden türetilen klonal sürgünlerin birleşimidir. Her bir filiz, genetik olarak diğerleriyle aynıdır, dolayısıyla Pando, teknik olarak tek bir organizma olarak kabul edilmektedir. Bu eşsiz yapısı, onu sadece büyüklüğüyle değil, aynı zamanda uzun ömrüyle de dikkat çekici kılmaktadır.
Latince “Yayıldım” anlamına gelen “Pando” adı, bu organizmanın kök ağından çıkan sürgünlerle yayıldığını simgeler. Bu kök sistemi, Pando’nun son Buzul Çağı’ndan günümüze kadar hayatta kalmasını sağlamış ve binlerce yıl boyunca iklimsel ve jeolojik değişimlere uyum göstermesini mümkün kılmıştır.
En ağır organizma unvanını taşıyor
Bilim insanları Pando’yu sadece dünyanın en büyük organizması olarak değil, aynı zamanda tahmini 13 milyon ton ağırlığı ile en ağır ve en uzun ömürlü organizmalardan biri olarak da tanımlamaktadır. Bu örnek, hem büyüklüğü hem de dayanıklılığı ile doğadaki en etkileyici canlılardan biri olarak öne çıkmaktadır. Ancak Pando’nun kesin yaşını belirlemek, bilim insanları için oldukça zorlu bir süreçti.
Chicago Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, Pando’nun farklı bölgelerinden alınan 500’den fazla DNA örneğini kullanarak genetik mutasyonları incelemiştir. Bu araştırmalar, Pando’nun yaşının 16.000 ile 80.000 arasında olduğu sonucuna ulaşmıştır. Ayrıca, Balık Gölü yakınındaki çökeltilerde bulunan Populus tremuloides fosil poleninin analizi gibi diğer yöntemler de bu tahminleri desteklemiştir. Pando, insanların mamutları avlarken var olan bir organizmaydı ve bazı tahminlere göre, insanlık Afrika’yı terk etmeden önce filizlenmeye başlamıştı.
Pando, yeni nesiller oluşturmak için eşeyli üremeye dayanan tek tek ağaçların aksine, eşeysiz üreme yöntemini kullanarak yenilenir. Bir filiz öldüğünde, kök sistemi onun yerini alacak yeni gövdeler üreterek organizmanın çevre koşulları uygun olduğu sürece süresiz olarak varlığını sürdürmesine imkân tanır. Bu klonlama stratejisi, Pando’ya sadece uzun bir ömür kazandırmakla kalmamış, aynı zamanda ona direnç de sağlamıştır. Her gövde genetik olarak aynı olsa da, Pando’nun farklı bölgelerinde biriken somatik mutasyonlar, onun hastalıklara, aşırı iklim değişikliklerine ve diğer tehditlere karşı uyum sağlamasına yardımcı olmuştur.
Kurt ve Puma gibi türlerin yokluğu durumu kötüleştiriyor
Pando’nun uzun ömrüne rağmen, hayatta kalmasını tehdit eden bir dizi sorunla karşı karşıya olduğu belirtilmektedir. Geyik ve sığır gibi hayvanlar, genç sürgünleri tüketerek organizmanın yenilenmesini engellemektedir. İnsan faaliyetleri ile doğal yırtıcı hayvanların yokluğu
