Norveç’te beş yıl önce beliren beyaz balinanın Hvaldimir olarak bilinen hikayesi, Rus askeri bağlantıları ve gizemli geçmişiyle aydınlatıldı.
Yerel halkın “Hvaldimir” adını verdiği beluga türü beyaz balina, özellikle eğitimli olduğu ve Rus ordusuna ait olabileceği yönündeki spekülasyonlarla dikkat çekmişti. Konuyla ilgili olarak beluga uzmanı Dr. Olga Shpak, Hvaldimir’in gerçekten Rus ordusuna ait olduğunu düşünmüyor, ancak eğitimli olduğuna ve Kuzey Kutbu’ndaki bir askeri üsse bağlı olup kaçmış olabileceğine inanıyor. Rusya, Hvaldimir’in orduya ait olup olmadığı yönünde iki yüzyüze bir tutum sergiliyor; ne kabul ne de inkar etmiş durumda.
Dr. Shpak, Hvaldimir’in Rus deniz memelileri topluluğundan eski iş arkadaşlarıyla konuşmalarına dayandırarak, balinanın bir casus balina olmadığına, daha çok “hayta” davranışları sergilediğine inanıyor. Hvaldimir, 2018 yılında Norveç’in kuzey kıyılarında görüldüğünde, üzerinde İngilizce “Ekipman St. Petersburg” yazılı bir koşum takımı ile dikkat çekmişti. Bu durum, eğitiminde kullanılan ekipmanın Rus ordu bağlantılarını ima ediyordu. Dr. Shpak, belinanın Rusya’nın kuzeydoğusundaki Okhotsk Denizi’nde yakalandığını ve sonrasında St. Petersburg’da bir tesis üzerinden bir askeri programa dâhil edildiğini dile getiriyor.
Bir süre Norveç limanında yaşayan Hvaldimir, tekneye sürtünerek yardım istemesi gibi içgüdüsel davranışlarda bulunduktan sonra, insanların ilgisini çekti. Norveçli balıkçılar, Hvaldimir’in sağlıklı bir şekilde beslenmesi için çeşitli düzenlemeler yaptı. “Hval” kelimesi Norveççe’de balina anlamına gelirken, “dimir” kelimesi Rusya lideri Vladimir Putin’e gönderme yapıyor.
Ancak Hvaldimir’in hikayesi, 2023 yılına kadar sayısız macera ve gözlemle devam etti. Mayıs 2023’te İsveç kıyıları açıklarında görülen Hvaldimir, 1 Eylül 2023’te Norveç’in kuzeybatısında ölü olarak bulundu. Ölüme neden olan kaynağın bir tümseğin ağzında takılı kalan bir dal olduğu açıklandı. Hvaldimir’in Rus ordusu ile bir bağlantısı olduğu ya da casusluk faaliyetlerine dahil olduğu iddiaları ortalıkta dolaşsa da, bu konular hala belirsizlik içeriyor.
Türk balina Aydın’ın hikayesinin benzerliği ise dikkat çekiyor.
1993 yılında Türkiye’nin Sinop’un Gerze ilçesinde görülen beyaz balina, balıkçıların dikkatini çekmiş ve Aydın ismi konmuştu. Balıkçılar, Aydın’a yem verme konusunda büyük bir özen gösteriyor, hatta onu beslemek için özel hesaplar açıyorlardı. Severek beslenen Aydın daha sonra çeşitli olaylarla Türkiye’nin gündemine oturmuştu. Aydın, Sovyetler döneminde eğitim amacıyla aynı türden olması muhtemel bir balina olarak yetiştirilirken, Karadeniz’de kaybolmuştu. Türkiye’de geçen süre boyunca birçok insan Aydın’a ulaşmanın yollarını aramış, gerilimli politik tartışmalar yaşanmıştı.
Aydın, sonunda Rus yetkilileri tarafından geri alınmaya çalışıldı ve sürekli olarak kaybolma ya da kaçma hikayeleri ile gündeme geldi. Nihai olarak, Aydın 1993 yılında son kez görüldüğünde, yıllar süren serüveninin sona ermesiyle halkın sevdalısı olduğu bir balina olarak geri dönülmez bir kayba uğradı. Uzun süre sonra Bulgaristan kıyısında benzeri görüldüğü haberleri çıktı fakat bu durum Aydın’ın geri dönüşü olup olmadığına dair kesin bir yanıt vermedi.
Sonuç olarak, hem Hvaldimir hem de Aydın’in hikayesi,
